Collectie-item
Zilveren reliekhouder voor het Heilig Kruisreliek
Instelling/bron: Stedelijk Museum Breda
De zilveren reliekhouder heeft een zestal versierde voetstukjes met zittende leeuwtjes die de opengewerkte langwerpig zeskanten voet dragen, waarop een geëmailleerd bebloemd groen heuveltje ligt, waarin het, in doorsnede gerekt zeskantig, geheel opengewerkt kruis staat, welks vier uiteinden de vorm hebben van vierpassen. In deze zijn aan de achterzijde vergulde zonnen, aan de voorzijde vergulde symbolen van de vier Evangelisten gebracht met spreukbanden, waarop hun namen. In het midden van het Kruis bevindt zich een ronde opening, aan de achterkant voorzien van een ring met de scharnieren van de oorspronkelijke ring. In de ronde reliekhouder werd achter glas een partikel (een minuscule splinter) van het Heilig Kruis bewaard. Het reliek zelf is uit veiligheidsoverwegingen overgedragen aan het Bisdom Breda en niet meer voor het publiek te zien. Het ronde inzetstuk met daarin het reliek is van later datum dan het kruis zelf. Het is verschillend van de reliekhouder in stijl en uitvoering. Volgens oude schriftelijke verklaringen is het houten kruisvormige reliek zelf wel authentiek. Het zilveren reliekkruis staat op een groen geëmailleerd heuveltje, de Calvarieberg, de berg Golgotha en vindplaats van het reliek. Op de armen van het kruis zijn de symbolen van de vier evangelisten aangebracht. De Heren van Breda waren in het bezit van een reliek van het Ware Kruis. Het bezit van een fragment van het kruis van Golgotha geeft uitdrukking aan hun dynastiek zelfbewustzijn als nazaten van kruisridders, een claim van vele adellijke families. Daarnaast zou ook de pastoorskerk een eigen kruisreliek hebben bezeten. Niet te bewijzen valt of het kruisreliek behoorde bij de kruisverering van de Heren van Breda of bij die in de pastoorskerk. Tweemaal per jaar werd het kruisreliek in een omvangrijke processie door Breda gevoerd. Creditline: Bruikleen Stichting Bisschoppelijk Museum