Door: Sander van Bladel

Biografie - Gepubliceerd op

Lambert Smetsers

Geboortedatum: | Sterfdatum onbekend

Spanjestrijder

Lijst van gerepatrieerde Spanjestrijders

Laissez-passer van de Nederlandse ambassade in Spanje voor een aantal Spanjestrijders, pagina 4. (Bron: 25 november 1938, Nationaal Archief)

Lambertus Antonius Smetsers (1916-?) wordt geboren uit het in 1902 gesloten huwelijk tussen fabrieksarbeider Adrianus Smetsers (1859-1925) en de, ruim 20 jaar jongere, uit Duitsland afkomstige Selma Monheimius (1882-1955). Lambert groeit op in wat we tegenwoordig een samengesteld gezin zouden noemen. Zijn vader is eerder gehuwd geweest en heeft uit dat huwelijk meerdere kinderen. Zijn moeder krijgt eerder ongehuwd een zoon. Deze Heinrich sluit zich in 1917 als vluchteling aan bij zijn moeder en stiefvader in Tilburg. Samen krijgen zijn ouders, naast Lambert, nog drie andere kinderen. Selma Monheimius hertrouwt na het overlijden van Adrianus Smetsers. 

Lambert Smetsers vertrekt in maart 1937 naar Spanje om daar in de burgeroorlog te vechten tegen Franco (1892-1975). Hij dient in de 11de Internationale Brigade (1ste bataljon). In de lijst van Gustav Szinda, een oud-Spanjestrijder die voor de Komintern talloze namen uit de administratie van de Internationale Brigades van een beoordeling voorzag, wordt Smetsers een doorsnee soldaat genoemd en beoordeeld als weinig standvastig, hij laat zich te veel door de omstandigheden beïnvloeden.

Namen van soldaten in het Nederlandse bataljon van de 11e internationale brigade

Lijst met namen van soldaten in het Nederlandse bataljon van de 11e internationale brigade. Lambert Smetsers staat op de tweede plaats. (Bron: Archief Internationale Brigaden, Moskou)

Eenmaal deserteert Lambert waarop hij weer naar zijn eenheid wordt teruggebracht, blijkbaar omdat men over zijn kwaliteiten als militair toch tevreden (genoeg) is. Smetsers onderneemt deze poging in april 1938 samen met Sjef Doedee (1917-1942), zo zal hij dat immers in december 1939 samen met Joep Bruyelle (1906-1945) verklaren bij de Tilburgse gemeentepolitie. Waar Lambert Smetsers in de kraag wordt gegrepen is de vlucht van Doedee wel succesvol. Voor politieke zaken toont Lambert geen belangstelling, hij is dan ook niet als zodanig actief. 

Lambert behoort tot de groep Spanjestrijders die in december 1938, na de ontbinding van de Internationale Brigade, per trein terug gaat naar Nederland. Dit gebeurt onder officiële begeleiding van de Nederlandse overheid. Op 5 december komt de groep aan in Roosendaal, waar de mannen te horen krijgen dat ze hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren. Wat er in en na afloop van de oorlog van Smetsers is geworden is niet bekend.

 

Bronnen 

Regionaal Archief Tilburg

Ministerie van Justitie: Rijksvreemdelingendienst (RVD) en Taakvoorgangers, Opgaven van gegevens inzake Nederlanders die in de Spaanse burgeroorlog hebben meegevochten 1937-1966, archiefnummer 2.09.45, inventarisnummer 1569, Nationaal Archief Den Haag. 

Archief Internationale Brigaden, Moskou, RGASPI F.545-Op.6-D.404-L.77.