Oorlog overal om ons heen
Op 17 september vlucht Berta met haar moeder en haar zus Dora de schuilkelder in. Vanuit hun schuilplaats horen zij vliegtuigen en afweergeschut en zien zij gekleurde parachutes. Als zij na angstige momenten uit de schuilkelder komen, vinden ze in hun schuur drie gewonden soldaten. "We begrepen nog niet echt wat er allemaal gaande was maar in één keer was de oorlog overal om ons heen."
De Amerikanen richten snel een geïmproviseerd veldhospitaal in bij de boerderij. Berta en haar familie besluiten zo goed en zo kwaad als het kan te helpen. Gewonde soldaten worden aan- en afgevoerd. Meer dan 65 jaar later vertelt Berta: "Voor ons onbegrijpelijk dat ze allemaal rustig bleven en zo vriendelijk waren maar jammer dat we er niet mee konden praten." Ze sprak immers geen Engels. "We vinden het nog steeds jammer dat we geen namen hebben laten opschrijven van hen die langer of kortere tijd bij ons waren geweest. Ik hoop dat de mannen die de oorlog overleefd hebben een goed leven hebben gehad!"
Berta Roefs in 2011. (Bron: 2011, privébezit Guido Wilmes)
Zijn wens
In 2011 ontvangt battle detective Tom uit Eindhoven, gespecialiseerd in Operatie Market Garden, een brief van veteraan John Nasea Jr., dan 89 jaar oud. Hij is tijdens de landing bij Best in 1944 zwaargewond geraakt en via een helse rit naar een veldhospitaal gebracht bij een Brabantse boerderij, in Son en Breugel. Hij was afwisselend bij en buiten bewustzijn. Zijn herinneringen zijn vaag. Via verschillende geallieerde hospitalen keert hij uiteindelijk veilig terug naar de Verenigde Staten. John is zich zijn leven lang blijven afvragen waar destijds zijn leven is gered. Het is zijn wens op die plek zijn 90ste verjaardag te vieren.
De ontmoeting tussen John Nasea en Berta Roefs op 13 juni 2012. (Bron: 2012, privébezit Guido Wilmes)
Battle detective Tom gaat aan de slag en komt tot de conclusie dat John hoogstwaarschijnlijk in de Helena Hoeve is opgevangen. In 2012 komt John, vergezeld door zijn dochter, vanuit Amerika over naar Nederland. Op 13 juni, zijn 90ste verjaardag, bezoekt hij diverse herdenkingslocaties van Operatie Market Garden. Om 4 uur ’s middags komt hij aan bij de Helena Hoeve. Daar wordt hij begroet door Berta, dan 98 jaar oud. Op zijn verjaardag doet John haar een oranje zakdoek cadeau waarop staat: "September 19th 1944 June 13th 2012". Zo kruisen, na bijna 68 jaar, de levenspaden van John en Berta elkaar opnieuw.
Een oranje zakdoek, een cadeautje voor Berta van John. (Bron: 2012, privébezit Guido Wilmes)
Na jaren krijgt Berta duidelijkheid over hoe het een van de gewonde soldaten vergaan is en heeft John eindelijk een beeld van waar hij gered moet zijn, en door wie.
John met het Oranje Erekoord. (Bron: 2012, privébezit Guido Wilmes)
John was nooit gedecoreerd voor zijn bijdrage aan Operatie Market Garden. In oktober 2012 reisde battle detective Tom naar Amerika om John alsnog het Oranje Erekoord op te spelden als dank voor zijn aandeel in de bevrijding van Nederland. Berta overleed in 2015.
Bronnen
Timmermans, T., “John Nasea Jr.”, via: http://www.battledetective.com/John_Nasea_June_2012.html.