Geronk in de nacht

CR0066 Alex Heldens 1

Het verwoeste huis van Alex Heldens, op de hoek van de Kardinaal van Enckevoirtstraat en de Zuid Parallelweg. (Bron: z.j., privébezit familie Heldens)

Alle rechten voorbehouden

Het geronk van vliegtuigen die vanuit Engeland op weg waren naar Duitsland was in Nederland vaak te horen. Zo ook op de avond van 23 mei 1940 in Mierlo-Hout, twee weken na het begin van de oorlog in Nederland.

Een fatale nacht

De 58-jarige Alex Heldens staat op de desbetreffende avond uit zijn woonkamerraam te kijken. Heldens woont in Mierlo-Hout, op de hoek van de Kardinaal van Enckevoirtstraat en de Zuid Parallelweg. Zijn vrouw Frida Heldens en zijn zoon liggen boven in het huis te slapen. Waarschijnlijk staat Heldens rond middernacht beneden omdat hij wakker werd van het geronk van de vliegtuigen. Buiten op straat staan nog drie anderen mannen te kletsen, Sjef Spoormakers, Frank van de Kimmenade en Harrie Smits. De Britse vliegtuigen vliegen laag over het dorp.

Een van de vliegtuigen vliegt niet door maar blijft boven Mierlo-Hout rondcirkelen. De reden daarvoor is niet duidelijk, zou hij afkomen op de zaklampen waarmee de drie mannen de lucht in schenen? Of ziet hij de oude schilderswagen met de paardenbeugels verderop aan voor Duits luchtafweergeschut? Plots wordt er een lichtkogel afgevuurd, gevolgd door een grote knal. De bom slaat in waar de drie mannen staan te praten; ze zijn op slag dood. Ook Alex Heldens, die bij het raam stond, overleeft het niet. Zijn vrouw en zoon die boven lagen, hebben meer geluk, maar blijven zonder man en vader achter.

CR0066 Alex Heldens 4

Het bidprentje van Alex Heldens. (Bron: 1940, privébezit familie Heldens)

Alle rechten voorbehouden

Maar waarom hier?

Het is niet duidelijk waarom het vliegtuig de bom op deze plek heeft laten vallen. Na de oorlog gaan er geruchten rond dat de bom bedoeld zou zijn voor een nazi uit hoge kringen: Arthur Seyss-Inquart. Deze werd aan het begin van de oorlog aangesteld als Rijkscommissaris van het bezette Nederland en zou tijdens zijn reis van Duitsland naar Nederland, in mei 1940, een stop hebben gemaakt bij de Duitse en nazi-gezinde Fritz Potzler. Deze woonde in een huis vlakbij dat van Alex Heldens. Het is dan ook niet gek dat het verhaal ontstond dat de bom voor Seyss-Inquart bedoeld was.

CR0066 Alex Heldens 3

De graven van de vier omgekomen mannen op 23 mei 1940. (Bron: z.j., privébezit familie Heldens)

Alle rechten voorbehouden

Voor de familie en vrienden van de burgerslachtoffers bleef het jarenlang onduidelijk waarom de bom precies op die straathoek in Mierlo-Hout gevallen was. Zo ook voor de kleinzoon van Alex Heldens, die naar zijn opa vernoemd werd. Na lange zoektochten in de Britse archieven werd een belangrijke ontdekking gedaan. Het vliegtuig waaruit de bom viel en de bemanning van het vliegtuig werden achterhaald. Het bleek een Brits vliegtuig dat werd bestuurd door de Canadees Wilfred John Lewis. Met deze informatie kon ook de opdracht voor de piloot achterhaald worden: het vernietigen of doen ontsporen van treinen zodat de spoorlijnen geblokkeerd werden.

Kleinzoon Alex was niet verbaasd met de uitkomst van het onderzoek. Het huis van zijn opa lag aan het spoor, op nog geen 100 meter van de spoorwegovergang over de toenmalige Helmondseweg (nu Mierloseweg), een belangrijke doorgaande weg van Eindhoven naar Helmond. Dat het een Engelse en geen Duitse bom was die doel miste en daarmee het leven van zijn opa nam, maakt het voor hem wel extra pijnlijk. Ter nagedachtenis aan de verschrikkelijke gebeurtenis op 23 mei, werd een herdenkings- en bevrijdingsmonument opgericht. Hier werden ook de namen van Alex Heldens en de drie andere omgekomen mannen aangebracht.

 

Bronnen

Timmermans, C., "Alex weet eindelijk voor wie de bom was bedoeld die op zij opa's huis in Mierlo-hout viel", Eindhovens Dagblad, 03-05-2017. (Stand op 15 augustus 2018).

 

Dit verhaal is gebaseerd op het onderzoek van Jeroen Koppes, Stichting Informatie Wereldoorlog Twee (STIWOT).