Steenenburgh
Al in 1230 was er op deze locatie sprake van een kasteel, dat de naam Steenenburg droeg. Kort na de bouw werd het afgestaan aan Hendrik I (1165-1235), waardoor het tot de bezittingen van de hertogen van Brabant verviel. Onder Johanna van Brabant (1322-1406) werd het goed in leen gegeven aan Paulus van Haestrecht, die op dat moment hoogschout van ’s-Hertogenbosch was. Uiteindelijk kwam het kasteel in 1707 via een huwelijk, net as de rest van Drunen, in bezit van de graven van d’Oultremont. Aangezien de graven zelf het grootste deel van de tijd in Brussel, het bestuurlijk centrum van de Zuidelijke Nederlanden, verbleven, werden het kasteel en de gronden beheerd door een rentmeester.
Franse en Engelse invloed
Met het uitbreken van de Franse revolutie werden in alle gebieden onder de Franse invloed, inclusief de Bataafse Republiek, goederen van de adel onteigend en gecollectiviseerd. Het kasteel werd echter in 1795 vrijwel volledig verwoest door Franse troepen, waarbij alleen het poortgebouw gespaard bleef.
Aan het begin van de negentiende eeuw werd het poortgebouw, dat nog steeds in handen was van de graven van d’Oultremont, weer uitgebreid tot een bewoonbaar kasteelcomplex. Aan het einde van de negentiende eeuw werd het kasteel echter ingrijpend verbouwd, om vervolgens te fungeren als buitenplaats voor de graven van d’Oultremont. Hierbij werden een aantal Victoriaanse elementen, zoals plantenkassen en landschapstuinen, toegevoegd.
De achterzijde van Kasteel d'Oultremont. (Bron: Leok Tangel, Kasteel Doultremont: Exterieur OVERZICHT ACHTERGEVEL, juli 1997, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Wikimedia Commons)
Het herkenbare zuurstokroze kleurtje, dat het kasteel de bijnaam “Het Roze Kasteel” heeft bezorgd, stamt pas uit 1989. Dit was het moment dat het kasteel en de bijbehorende landerijen werden opgekocht om een themapark neer te zetten, waarbij het kasteel een van de blikvangers moest zijn. Binnen het themapark, bekend als Het Land van Ooit, vervulde het kasteel de rol van toegangspoort en 'troonzaal' voor het sprookjesrijk Ooit. Na een aantal jaren succesvol te zijn geëxploiteerd, ging Het Land van Ooit in 2007 failliet en verloor het kasteel zijn functie. De gronden van het voormalige Land van Ooit werden in de tentoonstelling Archeologie op de Kaart (Rijksmuseum voor de Oudheden) aangemerkt als een (mogelijke) toekomstige archeologische site, waarbij de vraag centraal stond hoe archeologen over 200 jaar terug zullen kijken op de overwoekerde attracties, (voorheen) felgekleurde huizen en bijzondere landschapsarchitectuur. Vanaf het faillissement zijn er meerdere plannen opgesteld om het kasteel wederom te exploiteren, maar een ding staat vast: de roze kleur, die erg kenmerkend is voor het kasteel, zal waarschijnlijk definitief verdwijnen.
Bronnen
Archeologie op de Kaart, “Drunen – Het Land van Ooit”, via: https://www.archeologieopdekaart.nl/de-toekomst/drunen/pointofinterest/detail (stand op 26 september 2018).
Delfgou, “Kasteel D’Oultremont – restauratie en herbestemming”, via: http://www.delfgou.nl/kasteel-doultremont-restauratie-en-herbestemming/ (stand op 6 juni 2018).
Hendriks, B., Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats, Duiven, 2010.
Van Oirschot, A., Middeleeuwse Kastelen van Noord-Brabant, Rijswijk, 1981, 78-81.