Grave 1602

Beleg van Grave 1602 Dolendo

Een kaart van het beleg van Grave in 1602 door Bartholomeus Willemsz Dolendo. Rondom de stad zie je loopgraven en de legerkampen van de belegeraars. (Bron: Bartholomeus Willems. Dolendo, 1602-1610, Rijksmuseum)

Inwoners van een belegerde stad die weken of maanden achtereen van de buitenwereld waren afgesneden, die werden uitgehongerd en voortdurend onder vuur lagen, beleefden de angstigste momenten.

Verschillende kaarten geven de belegering weer die Grave doorstond van 18 juli tot 20 september 1602. Prins Maurits van Nassau (1567-1625) had in de zomer van dat jaar slag willen leveren met de Spaanse troepen in de Zuidelijke Nederlanden. Die ontweken het gevecht echter, dus trok de prins in de richting van de Maas.

Beleg van Grave schipbrug (bron: Rijksmuseum)

Detail met schipbrug en bewaakte noordoever. (Bron: Bartholomeus Willems. Dolendo, 1602-1610, Rijksmuseum)

Daar sloeg hij met 20.000 soldaten het beleg rond de strategisch belangrijke stad Grave, die beschikte over een garnizoen van nog geen 1500 man. De vesting werd geheel omsingeld, ook aan de noordkant van de rivier, waarin een tweetal schipbruggen was gelegd. De linie van belegeringswerken diende niet alleen om de stad in te sluiten, maar ook om een Spaans ontzettingsleger te weerstaan. Dat kwam half augustus inderdaad opdagen, maar trok twee weken en enkele vergeefse aanvallen later weer weg.

Loopgraven rond Grave (bron: Rijksmuseum)

Detail met loopgraven rond de stad Grave. (Bron: Bartholomeus Willems. Dolendo, 1602-1610, Rijksmuseum)

Binnen de omsingeling waren de aanvallers de stad inmiddels met loopgraven genaderd, zoals ook op de kaart duidelijk te zien is. Nog voor zij eraan toe kwamen de vestingmuren te ondermijnen en de stad te bestormen, gaven de verdedigers zich over. Op 20 september trok de Spaanse gouverneur Antonio Gonzalez met 1200 overlevenden van het garnizoen, waaronder 300 gewonden, de stadspoort uit. Grave was − naar later zou blijken definitief − ingelijfd bij de Republiek der Verenigde Nederlanden.

 

Bronnen

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 114.