Gra Rueb is de dochter van de rijke en invloedrijke industrieel Johann Gerard Rueb (1844). Haar vader is de directeur van Machinefabriek "Breda", een fabriek die op wereldwijde schaal stoommachines produceert. Als jong meisje is Gra al in de weer met tekenen en boetseren en in 1911 trekt ze naar Den Haag om hier lessen te volgen bij de beeldhouwer en medailleur Toon Dupuis (1877). Daarna volgt nog een opleiding in Parijs bij de belangrijke beeldhouwer Émile-Antoine Bourdelle (1861), die onder meer bekend is als de assistent van Auguste Rodin (1840).
Werkzaam als kunstenaar in Den Haag
Na haar studie vestigt Rueb zich als kunstenaar in Den Haag en heeft zij veel succes. Haar werk wordt onder meer aangekocht door Museum Boijmans van Beuningen en het Kröller-Müller Museum. Bekende werken van Grueb zijn onder meer het beeld de Turfschipper (1926) dat zich in het Stedelijk Museum Breda bevindt en het H.C. Verbraak-monument (1921) dat in het Molukkenpark staat te Bandung, Indonesië. Ook de koninklijke familie is een belangrijke thema in het oeuvre van Rueb. Van koningin-moeder Emma (1858) maakt zij een plaquette waarvan het ontwerp in 2007 wordt gebruikt door de Koninklijke Nederlandse Munt om een penning mee te drukken. Ook maakt Rueb in 1919 voor het stadhuis van Rotterdam bustes van koningin Wilhelmina (1880) en prins Hendrik (1876).
In het stadhuis van Rotterdam bevindt zich de door Gra Rueb gecreëerde buste van koningin Wilhelmina. (Foto: Wikifrits, 2008, Wikimedia Commons)
Deelname aan de Olympische Spelen
Ook de Olympische Spelen spelen een belangrijke rol in het leven van Rueb. In 1928 doet zij als beeldhouwster mee aan de Spelen van Amsterdam. Dit kan omdat op aandringen van baron Pierre de Coubertin (1863), IOC-voorzitter en initiator van de eerste moderne Spelen, de Zomerspelen vanaf 1912 zijn uitgebreid met de disciplines architectuur, literatuur, muziek, schilderkunst en beeldhouwen. Met de Spelen niet alleen als een strijd van het lichaam maar ook als dat van de geest wil Coubertin dat kunstenaars kunnen strijden voor de hoogste glorie: een Olympische medaille. Daarbij worden door deelname aan de Spelen de kunsten, bij uitstek toch hoge cultuur, toegankelijk voor een breder publiek. Een groot succes wordt het echter niet. Na 1948 verdwijnen de kunstdisciplines weer van de Spelen en komt in plaats daarvan een apart Olympisch cultureel programma.
Maar in 1928 doet Gra Rueb dus mee, als eerste vrouwelijke Olympiër namens Brabant, aan de Spelen van Amsterdam en ze doet dit met een bronzen beeld van een bokser. Dit werk wordt samen 1150 andere werken, gemaakt door kunstenaars uit 18 verschillende landen, tentoongesteld op de wedstrijdexpositie in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Helaas voor Rueb wint zij niet. Wie voor Nederland wel medailles in alle kleuren behalen, zijn beeldhouwer Chris van der Hoef (1875), schilder Isaac Israëls (1865), schrijvers Carel (1878) en Margo Scharten (1868) en de architect Jan Wils (1891) - de laatste als ontwerper van het Amsterdamse Olympisch Stadion.
Gra Ruebs standbeeld van een atleet die de Olympische groet aflegt en die ongelukkigerwijs soms met de Hitlergroet wordt verward. (Foto: Arch, 2008, Wikimedia Commons)
Hitlergroet
Ruebs bemoeienis met de Spelen van Amsterdam gaat verder dan haar wedstrijddeelname. Ter nagedachtenis van baron Frits van Tuyll van Serooskerken (1851), oprichter van het Nederlands Olympisch Comité, vervaardigt zij het standbeeld De Olympische groet. Dit standbeeld van een atleet die de Olympische groet brengt, wordt in 1928 naast het Olympisch stadion geplaatst.
Ongelukkigerwijs wordt Ruebs standbeeld van de Olympische groet later, met de opkomst van Hitler, door sommigen verward met de Hitlergroet. Deze verwarring ontstaat om dat beide groeten op elkaar lijken. Echter, bij de Olympische groet gaat de rechterarm helemaal omhoog, terwijl bij de Hitlergroet de rechterarm horizontaal in de lucht hoort te hangen.
Bronnen
“Gra Rueb (1885-1972), beeldhouwster”, op: Bhic.nl (stand 11 juni 2020).
“Gra Rueb”, op: Grarueb.nl (stand 11 juni 2020).