Groot succes
Stedmans boek sloeg in Europa in als een bom. Nooit eerder was door een ooggetuige op zo’n realistische wijze het leven in een Surinaamse slavenkolonie beschreven. Een belangrijke bijdrage aan het succes van de Narrative was de romantische noot in het verhaal: Stedmans liefde voor de mooie slavin Joanna en zijn pogingen om haar, tevergeefs, en hun zoon Johnny vrij te krijgen. Het merkwaardige is dat Stedman, die zich nooit openlijk tegen slavernij heeft gekeerd, maar alleen tegen de uitwassen ervan, met de publicatie van zijn boek de abolitionisten aanmerkelijk heeft gesteund in hun streven naar een totale afschaffing van de slavernij.
Het schrijven maar vooral de publicatie van het oorspronkelijk in het Engels geschreven boek heeft heel wat voeten in de aarde gehad. De kritische Stedman liet de complete eerste druk verbranden omdat hij zich niet herkende in het naar zijn mening overgeredigeerde resultaat van al zijn schrijfwerk. De tweede poging, in feite een compromis, bleek een schot in de roos.
Stedman was ook een talentvol kunstenaar en in Suriname maakte hij zo’n 106 tekeningen, voornamelijk aquarellen, die vervolgens als prenten werden opgenomen in de Narrative. De befaamde dichter en kunstenaar William Blake graveerde een aantal van deze prenten. Zij tonen het leven van de slavenbevolking en de uitbundige flora en fauna van Suriname, maar ook schokkende tekeningen van gefolterde tot slaafgemaakten.
Richard en Sally Price
In 1978 werd Stedmans originele en dus ongecensureerde manuscript herontdekt in de James Ford Bell Library van de Universiteit van Minnesota in de Verenigde Staten. De auteurs Richard en Sally Price presenteerden vervolgens in 1988 na tien jaar minutieus onderzoek de originele tekst van de Narrative. De recensies waren lovend. Men noemde het "een van rijkste en meest suggestieve verhalen die ooit over een bloeiende slavenmaatschappij zijn geschreven".
De Narrative is een boek dat iedere Bergenaar in zijn boekenkast moet hebben staan, want het geeft een uniek inkijkje in het slavernijverleden. Een verleden waar ook een handelsstad als Bergen op Zoom zich niet aan kan onttrekken. Daarnaast is John Gabriel Stedman als zoon van een Schotse vader en een Bergse moeder ook een echte Bergenaar.
Bronnen