Honderden jaren voor het begin van onze jaartelling begroeven de toenmalige bewoners van deze streek hun belangrijke doden op deze plek, in herkenbare paalgraven. De oorspronkelijke betekenis van die begraafplaatsen ging in de daaropvolgende eeuwen verloren, maar de resterende heuvels in een verder verloren heidelandschap, ver van de bewoonde wereld, bleef iets magisch en onheilspellends houden. Dergelijke grafheuvels werden in de middeleeuwen en nieuwe tijd dan ook geregeld gebruikt als executieplaatsen en galgenbergen. En er ontstonden volksverhalen rondom deze plekken! Zoals over Hans Joppen.
Wanneer je vroeger als nietsvermoedende reiziger onderweg was over de heide tussen Heesch en Schaijk, ten zuiden van Oss, dan kon je ineens bezoek krijgen van een kabouter genaamd Hans Joppen. Deze groette je vriendelijk en vroeg of hij een stukje met je mee mocht lopen, tot aan "zijn" heuvel: de Hansjoppenberg. Die heuvel was vrij prominent aanwezig in het landschap en fungeerde dus als een goed herkenningsteken, zeker voor eenzame reizigers die zich met enige angst door het vrij eenduidige heidegebied begaven en wellicht verdwaald raakten. Wanneer je dan de Hansjoppenberg zag, wist je weer op welk punt je was aanbeland en in welke richting je jouw weg kon vervolgen. Hans Joppen nam dan afscheid met een hartelijk "Houdoe wanne, ik zè d'r!" en verdween in zijn heuvel. De gerustgestelde reiziger kon weer verder.
Mogelijk dat de naam Hans Joppen is afgeleid van "Hans Jacob". In de kroniek van het Sint-Geertruiklooster te ’s-Hertogenbosch (tweede helft 17e eeuw) is een melding te vinden dat een ruiter met deze naam in het gebied tussen Heesch en Schaijk terechtgesteld is op de plek waar hij zijn vrouw de keel had doorgesneden: de bekende Hansjoppenberg. Die locatie zou echter ook een andere, nabijgelegen grafheuvel kunnen zijn, op het terrein met de naam Zevenbergen. Daar zijn daadwerkelijk de restanten van een galg gevonden in een oude grafheuvel.
Bronnen
Ulijn, G., Spokerijen in het Maasland. Volksverhalen uit Oss en wijde omgeving, Zaltbommel, 1974.
Fokkens, H., Op zoek naar Hans Joppen. Een speurtocht naar het vorstengraf van Oss, Oss, 1997. Eveneens verschenen als artikel in: Brabants Heem, jrg. 49, nr. 4, 1997.