Sinterklaas
Jos Coppen is zes jaar en woont in de Nieuwstraat, in het centrum van Eindhoven, boven de banketbakkerij van zijn ouders. Als Jos op Sinterklaasochtend wakker wordt, rent hij meteen naar zijn schoen die hij de avond daarvoor met zijn zusje heeft gezet. "Een geweldige verrassing was een klein tafelbiljart met echte ivoren balletjes. Waar mijn ouders dit cadeau in die tijd gekocht hebben, weet ik niet, maar ik was er erg blij mee." Het is een feestelijke Sinterklaasochtend.
De ivoren biljartballetjes die Jos kreeg op Sinterklaasochtend.
(Foto: Jos Coppen, 23 april 2018, privébezit Jos Coppen)
’s Ochtends maakt het gezin plannen om naar buiten te gaan. Gaan ze eerst naar kennissen die op de Demer wonen, de hoofdstraat van Eindhoven, of toch eerst naar oma, die op een steenworp afstand woont? Op de hoek van de straat wordt de keuze gemaakt om eerst naar oma te gaan. Jos Coppen, 2 jaar, laat de hond uit in 1938. (Bron: 1938, privébezit Jos Coppen)
Eenmaal bij oma klinkt er onverwachts een oorverdovend lawaai. Uit schrik schiet de familie onder de eettafel. Als er een agent op de deur bonkt en hen beveelt het huis te ontvluchten, belandt de familie op straat. Jos weet niet wat hij ziet. "We moesten rennen en mochten niet omkijken. Toen ik dat toch deed, zag ik aan het einde van de straat twee huizen in brand staan."
Honderd Engelse bommenwerpers vliegen over en laten hun lading vallen. Jos rilt buiten van de kou, mensen slaan op de vlucht, aangespoord door het geluid van een loeiende sirenes. Ze verlaten hun huis, de stad en hun herinneringen.
Bombardementen op Eindhoven
De maanden daarna wordt de ravage in de binnenstad opgeruimd. Het huis van de kennissen om de hoek is geheel plat. De Demer is veranderd in een open lege vlakte. "Ik kon van mijn huis zo de Philipstoren zien. Alles was geraakt, behalve dat wat de Engelsen wilden raken."
De bakkerij van de familie Coppen na het bombardement in 1944. (Bron: 1944, privébezit Jos Coppen)
Na het Sinterklaasbombardement vinden de ouders van Jos het te gevaarlijk worden en sturen hun twee kinderen naar familie in de omgeving van Eindhoven. Zelf blijven ze werken in de bakkerij, tot die op de dag na de bevrijding door bommen getroffen wordt. Het ouderlijk huis en de bakkerij worden volledig verwoest. Zijn vader brengt Jos het enige dat teruggevonden is in de ravage: drie ivoren biljartballetjes, gekregen van Sinterklaas.
De Duitse en Engelse bommen waren strategisch bedoeld maar de gewone Eindhovenaren werden het slachtoffer. De kennissen hadden het overleefd maar hun huis was totaal vernield. Er vielen in 1942 zo’n 150 doden en velen verloren hun huis. Deze aanval heet nu het Sinterklaasbombardement. Philips werd beschadigd maar het bedrijf had zich binnen zes weken herpakt en draaide weer als vanouds. Op zijn 23e begon Jos zijn carrière bij Philips. Maar liefst 32 jaar werkte hij er met veel plezier.
Bronnen
Abrahams, F., "Sinterklaasbombardement", via: https://www.nrc.nl/nieuws/2017/12/06/sinterklaasbombardement-a1583810 (stand op 23 maart 2018).
Schippers, H., 75 jaar Sinterklaasbombardement 1942-2017, Eindhoven, 2017.
Saricon, " Sinterklaasbombardement, zondag 6 december 1942", via http://www.saricon.nl/artikel/sinterklaasbombardement (stand op 23 maart 2018).
Verhaal aangeleverd door Jos Coppen.