Daarboven zien we de voetboog, symbool van het gilde, geflankeerd door wapenschilden met het rad van Heusden en de Hollandse leeuw. Veel schuttersgilden hadden vroeger een plek in stad of dorp, waar zij bijeenkwamen. Dat kon een terrein zijn langs de stadswal of in een boomgaard, waar ze oefenden in het schieten met (voet)boog of geweer. Soms hadden de schutters, zoals in Heusden, een eigen pand om te vergaderen en ook dat kreeg vaak die naam.
In 1837 ging het voetbooggilde van Sint-Joris samen met het andere Heusdense schuttersgilde, dat van de kolveniers (die een vuurwapen gebruikten), maar in 1905 kwam alsnog een eind aan eeuwen van traditie. Het gilde werd opgeheven, wat de reputatie van de notabele families die er toentertijd de dienst uitmaakten niet ten goede kwam.
Kopie van de Heusdense gevelsteen in Huize Heyendael te Nijmegen. (Foto: Willem Nabuurs, 2011, Wikimedia Commons)
De gevelsteen dook niet veel later op in Nijmegen. Sint-Joris werd ingemetseld in Huize Heyendael, een landhuis gebouwd in opdracht van Frans Jurgens, telg van een belangrijke familie van Osse industriebaronnen. Bij de restauratie van de Heusdense Sint-Jorisdoelen in de jaren zestig werd de gevelsteen door de gemeente teruggekocht en opnieuw ingemetseld. Een kopie is nog steeds te zien in Nijmegen.
Bronnen
Kolman, C. e.a., Noord-Brabant, Zeist, 1997.
Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.
Van Uytven, R. (red.), Geschiedenis van Brabant, van het hertogdom tot heden, Zwolle, 2004.
Pey, I., Landgoed en huis Heyendael in verleden en heden, Nijmegen, 2005.
Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, 's-Hertogenbosch, 2014, 125.