Jac. was de oudste zoon van het gezin en groeide op in Oirschot. Nadat hij in Oirschot op de lagere school had gezeten, vervolgde hij zijn opleiding in Sint Michielsgestel. In 1933 begon Jac. in Tilburg aan de Katholieke Leergangen aan een opleiding architectuur. Vijf jaar later slaagde hij voor zijn eindexamen als architect. Gedurende die periode ontwierp hij verschillende gebouwen, zoals een boerderij voor de heer Johan v.d. Spijker en een woning op landgoed De Baest. Tevens volgde hij een cursus bij Dom Hans van der Laan, die hem pas na de Tweede Wereldoorlog een diploma uitreikte.
Jonge jaren
Werkervaring deed hij op bij zijn vader. Hij hielp hem bij het ontwerpen van gebouwen. Ook in het dorpsleven van Oirschot was Priem actief. Zo werd hij op 21 maart 1935 bestuurslid van de vereniging R. K. Jonge Middenstand en richtte hij op 24 juni in datzelfde jaar een verkennersgroep op. De scouting droeg de naam van de patroonheilige van Oirschot, de heilige Odulphus. De scoutingactiviteiten waren niet altijd te combineren zijn werk en studie. Priem zelf klaagde daar niet over, hij zag het als zijn plicht om “[...] mee te werken aan de vorming van goede katholieke burgers.” (Adriaanse, 2014, p. 8).
Tot de oorlog was hij als architect betrokken bij minstens tien aanbestedingen, zo blijkt uit krantenartikelen uit de Nieuwe Tilburgsche Courant. In 1939 sleepte hij twee grote opdrachten binnen: hij mocht een school ontwerpen met overdekte speelplaats in Straten en de gemeenteraad van Oirschot benoemde hem tot architect voor een landbouwschool aan de Oude Grintweg in Oirschot. Door de oorlog werden de plannen van Priem niet uitgevoerd.
Meer dan een architect
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd Priem opgeroepen om dienst te doen in het leger. Zijn eenheid lag gelegerd bij Moerdijk en heeft gevochten tijdens bij de verdediging van Dordrecht.
Priem was meer dan alleen architect. Hij ontwierp tijdens de oorlog noodgedwongen allerlei zaken, bijvoorbeeld meubels, deurkloppers. Na de oorlog ontwierp hij religieuze objecten zoals een kruis voor de vereniging Wit Gele Kruis en een buitenaltaar voor de kapel bij de Heilige Eik te Oirschot.
In 1944 werkte hij onder architect Frans Mol. Dat was een prominente Bredase architect die onder andere voor Etten-Leur veel gebouwen had ontworpen in de wederopbouwperiode. Priem maakte bouwtekeningen die nu te vinden zijn in de beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Bijvoorbeeld een gevelschets van een gebouw aan de Molenstraat 458.
Hij speelde tevens een belangrijke rol in het behoud van monumenten in Oirschot. Na de bevrijding lag veel in puin. Aan Priem de taak om bij de belangrijkste gebouwen een affiche te plakken met daarop een tekst in het Nederlands en Engels dat het puin niet mocht worden afgevoerd. Het ging immers om een monument en men wilde zo veel mogelijk van het oorspronkelijke gebouw gebruiken bij de restauratie.
Wederopbouw
In 1946 studeerde hij af aan het Hoge Bouw Onderwijs in Tilburg en ontving hij zijn diploma van architect v. d. Laan. Hij is in de jaren daarna betrokken bij veel wederopbouwprojecten in Oirschot. Zijn stijl toonde invloeden van de Delftse School.
Na de verschrikkingen van de Watersnoodramp van 1953 kreeg Priem de opdracht om een nieuwe kleuterschool te ontwerpen voor de kinderen van Nieuw Vossemeer. Toevallig was zijn zwager daar burgemeester. De stad Dortmund deed het bouwwerk cadeau aan het dorp, omdat men na de oorlog een andere kant van Duitsland wilde laten zien en omdat de Dortmunders dankbaar waren voor de hulp die zij na de oorlog hadden gekregen.
In 1966 ontwierp Priem samen met André van Bergeyk de grafsteen van mgr. Bekkers en in 1971 was hij betrokken bij de vernieuwing van het klooster Nazareth in Gemert, dat zijn vader nog had helpen bouwen.
Tot op late leeftijd was hij nog actief als architect. Op 28 maart 2011 kwam er een einde aan zijn leven. Priem heeft veel voor Oirschot betekent. Het was een bescheiden familieman de zich vaak kosteloos inzette voor kerkelijke instellingen. Volgens kenner Frans Adriaanse is er bijna geen straat zonder ontwerp van de architect te vinden. Sinds 2011 worden echter gebouwen met de sloop bedreigt. Zo is er van de woning aan de Bestsedijk slechts een gevelsteen over.
Bronnen
Adriaanse, F., Jac. Priem architect 1914-2011, Oirschot, 2014.
Anoniem, “Een bijzonder Oirschots aandenken”, Oirschots Weekjournaal, 24-01-2018, stand op 1-3-2019.
Van den Heuvel, F., “Pleidooi voor behoud pand aan Bestseweg Oirschot”, Eindhovens Dagblad, 01-11-2016, stand op 1-3-2019.
Anoniem, “Nieuw Vossemeer is de gevolgen van de watersnood te boven”, De Tijd, 22-11-1956.
Anoniem, “Plechtige uitreiking diploma-architect”, Nieuwsblad van het Zuiden, 26-04-1946.
Anoniem, “Nieuws uit Oirschot.”, Nieuwe Tilburgsche Courant, 07-03-1936.
Anoniem, “Nieuws uit Oirschot.”, Nieuwe Tilburgsche Courant, 07-09-1933.
Anoniem, “Nieuws uit Middelbeers”, Nieuwe Tilburgsche Courant, 28-10-1933.
Anoniem, “Nieuws uit Oirschot”, Nieuwe Tilburgsche Courant, 28-06-1938.