Bij aankomst hoort Piet de bekende Nederlandse literator Willem Asselbergs (Anton van Duinkerken) aan de andere prominente Nederlanders een aantrekkelijk verhaal vertellen over het Brabantse land. Met zijn allen zitten ze gevangen in een statig gebouw in de bossen. Het lijkt er haast een gedwongen Rotaryclub. Er wordt getennist, je kan er verschillende cursussen volgen. En iedereen is vrij om te doen en laten wat ze willen. Maar toch: "je was van huis weggehaald en wist niet wat er zou gebeuren."
Afscheidsbrief
Boven alle relatieve luxe hangt een grote donkere wolk. Die wolk barst op 7 augustus 1942. Er wordt door het Rotterdamse verzet een aanslag gepleegd op een trein van het Duitse leger. Hoewel de aanslag mislukt, zijn de Duitsers woedend. Als de daders van de aanslag zich niet vóór 14 augustus melden, volgen er represailles! Direct worden er 25 gijzelaars uit het kamp geselecteerd. Piet Sanders is een van hen. Piet begint een afscheidsbrief aan zijn vrouw te schrijven. Hij leeft de daaropvolgende drie dagen met de gedachte dat een van die dagen weleens zijn laatste kan zijn.
In de nacht van 14 augustus wordt Piet Sanders wakker van een fel licht. "Een militair scheen met een zoeklantaarn precies in mijn gezicht, de lantaarn gleed verder en toen wist ik het: ik ben het toch niet. De militair koos willekeurig. Hij scheen de gijzelaars in het gezicht terwijl hij langs de bedden liep. Wie zou hij kiezen? De soldaat bleef staan bij Schimmelpenninck, hij werd samen met vier andere gijzelaars meegenomen."
Vroeg in de ochtend van 15 augustus zijn de vijf mannen geëxecuteerd: Christoffel Bennekers, Alexander Baron Schimmelpenninck van der Oije, Robert Baelde, Willem Ruijs en Otto Ernst Gelder, graaf van Limburg Stirum. Op de fusilladeplaats in de bossen van Goirle zijn ieder jaar nog herdenkingen.
Sanders regelde de activiteiten in het kamp vol overgave en dat bleef niet onopgemerkt. Hij viel op bij de voorzitter van de kampleiding, professor Willem Schermerhorn, eveneens gijzelaar en van huis uit cartograaf. Na de bevrijding kreeg Schermerhorn het verzoek van de koningin om minister-president van Nederland te worden. Schermerhorn zei ja, maar stelde als voorwaarde dat Piet Sanders zijn secretaris-generaal op Algemene Zaken zou worden. Zo geschiedde en daar bleef het niet bij. Er was zoveel werk in die wederopbouwtijd en daarom kreeg Piet Sanders er ook het secretariaat van de ministerraad bij.
Bronnen
Sanders, P., Herinneringen, Amsterdam, 2009.
Van Hasselt, L., en Van Run, G., "Sint-Michielsgestel", Andere Tijden (stand maart 2018).
Steenhuis, P., "Zonder kunst ging het niet", NRC, 1 oktober 2012.
Lezing 'Piet Sanders: 100 jaar', verkregen via: https://nanopdf.com/download/prof-piet-sanders-100-jaar_pdf# (stand maart 2018).
Wols. R., "De moord op vijf gijzelaars", verkregen via: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-moord-op-vijf-gijzelaars (stand april 2018).
Anoniem, "Dr. P. (Piet) Sanders", verkregen via: https://www.parlement.com/id/vg09lm01tbrc/p_piet_sanders (april 2018).