Katholieke vakbonden

Vaandel R K werkliedenvereniging Tilburg

Vaandel van de R. K. Werkliedenvereniging te Tilburg uit 1895. (Bron: Regionaal Archief Tilburg)

Alle rechten voorbehouden

Het lot van Brabantse arbeiders verbeterde tijdens de negentiende eeuw niet alleen door beter overheidsbeleid, maar ook doordat zij zelf in het geweer kwamen.

Het was echter verre van eenvoudig om zelf veranderingen af te dwingen. Werkgevers zaten niet op mondige arbeiders te wachten en de Kerk was doodsbenauwd voor socialistische denkbeelden. In 1891 zette paus Leo XIII de katholieken met de encycliek Rerum Novarum in beweging. Hij zocht daarin een derde weg tussen liberalisme en socialisme door sociale rechtvaardigheid te bepleiten. Deze zou volgens hem te bereiken zijn door samenwerking van degenen met het kapitaal met arbeiders, overheidsingrijpen en het oprichten van vakbonden, uiteraard op katholieke grondslag.

Zijn oproep vond ook in Brabant al na korte tijd gehoor. Dat is te zien aan dit vaandel, dat in 1895, vier jaar na de pauselijke oproep, is gemaakt. Als een van de pilaren onder de katholieke arbeidersbeweging heeft de pauselijke encycliek ook een plek op het dundoek gekregen. Den Bosch was Tilburg al voorgegaan, Helmond en Eindhoven zouden spoedig volgen en ook eigen katholieke vakbonden oprichten.

 

Bronnen

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 197.