Empelse Zegeldoosjes

Empelse zegeldoosjes

Een zegeldoosje uit Empel uit de Romeinse tijd. (Bron: Het Noordbrabants Museum)

Alle rechten voorbehouden

Bij het Bataafs-Romeinse tempelcomplex in Empel, waar de god Hercules Magusanus werd vereerd, is bij opgravingen in 1991 een handvol kleine bronzen doosjes gevonden, amper twee centimeter groot en voorzien van een scharnierend dekseltje met versiering.

In al hun nietigheid vertellen deze doosjes een bijzonder verhaal. Er is van bekend dat ze dienden als bescherming van een zegel dat was afgedrukt in zachte was. Die werden in de tempel gebruikt om houten wastafeltjes of schrijfplankjes te verzegelen, waarop naar alle waarschijnlijkheid geloften waren geschreven die aan de god Magusanus werden gedaan, op voorwaarde dat hij op zijn beurt vanuit zijn goddelijke macht zou voldoen aan een specifiek verzoek van de gelovige. Maar omdat het vooral Bataafse militairen waren die hier offerden, ondersteunen deze kleine doosjes de gedachte dat door Bataafse deelname aan het Romeinse leger, vaak ook op hoge posten, de geletterdheid onder hen toenam. Hierdoor zal de kunst van het lezen en schrijven uiteindelijk langzaam ook ingang hebben gevonden bij de inheemse bevolking.

 

Bronnen

Roymans, N. en Derks, T. (red.), De tempel van Empel. Een Hercules-heiligdom in het woongebied van de Bataven, ‘s-Hertogenbosch, 1994.

Van Ginkel, E. en Theunissen, L., Onder heide en akkers. De archeologie van Noord-Brabant tot 1200, Utrecht, 2009.

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.