Gijs komt uit een familie die geboren en getogen is in het Brabantse Oosterhout. De familie van vader heeft daar drie generaties een slagerij gehad. De familie van moeder zat in de agrarische sector. Jo Broeders mocht bij hoge uitzondering verder studeren. Beide families hebben een bijdrage geleverd in het verzet tijdens de tweede wereldoorlog.
In 1954 zijn Jan en Jo van den Elshout-Broeders in Tilburg komen wonen, Stationsstraat 51. Dit is ook het geboortehuis van Gijs. Eerst was het een brood/banketzaak en deze is later omgebouwd naar een automatiek. In de bedrijfskeuken werd alles door vader zelf gemaakt. Zodra de kinderen groter werden hielpen ze allemaal mee in de zaak. Vader Jan werd op latere leeftijd visueel gehandicapt en Gijs was de laatste die bij zijn ouders thuis heeft gewoond. Het ouderlijk huis in de Stationsstraat was voor hem als beginnend kunstenaar een zegen vanwege het verschillende lichtval in het grote huis met al die kamers, keukens, etc.
Opleiding
Gijs heeft eerst de MAVO gedaan. Zijn ambitie was om boswachter te worden. Hiervoor zou hij naar Bolsward moeten om deze opleiding te volgen, maar de angst voor heimwee heeft hem hiervan weerhouden. Het alternatief werd de HAVO. Hij had een groot wiskundig inzicht, wat ook bleek in zijn succes in het schaakspel. Hij is diverse malen jeugdkampioen schaken van Zuid-Nederland geweest
Nadien wilde hij een studie aan de hogere bosbouwschool te Velp volgen, maar werd hiervoor uitgeloot. Bij een beroepskeuzentest (1978) bleek dat hij met veel moeite de HTS zou kunnen volgen. Dit heeft hij ook gedaan. Ná zijn tweede stageperiode stopte hij met deze studie omdat voor hem in deze periode steeds duidelijker werd dat hij zich meer in de kunst wilde gaan verdiepen. Zijn familie stond niet achter deze beslissing. Het paste niet in hun ondernemerscultuur.
In 1983 werd hij aangenomen op Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch. Hij behoorde toen tot de wat oudere studenten. In deze periode is hij van afdeling ruimtelijke vorming naar grafische vormgeving geswitcht.
In 1986 is hij voortijdig met de opleiding gestopt. Gijs vond dat hij genoeg wist met betrekking tot de technieken en wilde verder als zelfstandig kunstenaar. Zijn wiskundig inzicht kwam goed van pas bij het maken van zijn grote panelen. Hierdoor wist hij de kijker op het verkeerde been te zetten. Hij manipuleerde met kleur en vormgeving en hierdoor ontstaat er een trillende werking en wordt het vaste paneel een bewegend geheel.
Zomer (Bron: Gijs van den Elshout)
Kunstenaar
Vanaf 1985 huurde Gijs een atelierruimte bij "stichting Carré" in het voormalige st. Elisabeth ziekenhuis. Daar heeft hij tot aan zijn dood gewerkt.
In het begin was hij erg op zichzelf, maar gaandeweg werden er via gezamenlijke exposities meer contacten met de andere kunstenaars gelegd. Tijdens algemene exposities in Carré was Gijs één van de vaste personen die voor de logistiek zorgde. Doordat hij goed taalkundig onderlegd was werd hij ook de notulist van deze kunstenaarsgroep.
Gijs moest niets van computers hebben en schreef alles met de pen op. Moesten er meer exemplaren gemaakt worden dan was het kopiëren of gewoon nog een keer overschrijven. Daar had hij beslist geen moeite mee.
Voor andere kunstenaars was hij een lopende encyclopedie. Als men moeite had met bepaalde kleureigenschappen dan hielp hij hen verder, met kleurmengingen maar ook met filosofische gesprekken. In al zijn bescheidenheid was hij toch een meester in de kleurentheorie.
Tussen 1986 en 1988 heeft hij hard gewerkt om zijn collectie op te bouwen. Naast abstract werk had hij ook een voorliefde voor mythologische verhalen en deze verwerkte hij in zijn tekeningen.
Zijn kunst liet zich moeilijk in één stijl vatten. Zoals hijzelf omschreef: "Met mijn kunst wil ik gedachten, gevoelens en gebeurtenissen uitdrukken."
In het begin maakte hij vooral abstract werk en vond het principe van het grijs uit. Nadien is hij zich gaan toeleggen in Pointillisme gecombineerd met de Naïeve-kunst, Eén-lijntekeningen en Sumi-é technieken.
Op latere leeftijd werd hij geboeid door alles wat met het verval van de natuur en het sterven te maken had. Hij vond zijn inspiratie in de omgevingen van Tilburg en Oisterwijk.
Kip in Sumi-e. Hierbij wordt met een penseel Oost-Indische inkt in verschillende waterverdunningen aangebracht op washi-papier of zijde. (Bron: Gijs van den Elshout)
Woongroep
Doordat het ouderlijk huis in de Stationsstraat verkocht werd, moest hij een ander onderkomen zoeken en deze vond hij in de Lange Nieuwstraat 196. Dit was een woongemeenschap met een gezamenlijke keuken, woonkamer, douche-/toiletruimtes en een tuin. Om dit allemaal ordelijk te laten verlopen qua hygiëne en gezamenlijke gebruiksartikelen werd Gijs de persoon om dit in goede banen te leiden.
Zo nu en dan waren er nieuwe bewoners met de nodige persoonlijke problemen. Gijs ving ze dan op en bracht ze de gewenste sociale vaardigheden bij. Soms liep het wel eens verkeerd maar met zijn natuurlijke overtuigingskracht kwam het allemaal goed. Hij zorgde ervoor dat iedereen zich veilig voelde.
Carrière
In 1986 kwam een omwenteling in de kunstsubsidie-regelingen en Gijs moest toch op een of andere wijze in zijn onderhoud kunnen voorzien. Hij besloot daarom een bijbaantje te nemen bij de Post, als zaterdaghulp en oproepkracht. Hij was hier gelukkig mee want zo kon hij toch zijn eigen vrijheid bepalen en was hij ook veel buiten. De hele dag op een kantoor zitten vond hij niks. Hier heeft tot aan zijn dood gewerkt. Doordat hij een stabiele factor was heeft hij veel collega’s geholpen met het relativeren van veranderingen op de werkvloer. Hierdoor bleef het voor hen toch werkbaar. Gijs heeft nooit de ambities gehad om verder te groeien in deze organisatie, want in zijn hoofd zat het maken van kunst.
Tijdens zijn kunstenaarschap heeft hij altijd veel moeite gehad om zijn werk ergens te kunnen exposeren, maar ook om zijn werk te durven verkopen. Het waren "zijn kinderen" en als de aspirant-koper hem niet beviel dan maakte hij de prijs zo onaantrekkelijk dat hij zeker wist dat ze niet verkocht werden.
Het gelukkigste moment in zijn leven was toen hij een uitnodiging kreeg om zijn werk "de Middag" te mogen tonen aan Hare Majesteit de Koningin Beatrix. Dit was in 1993 in het Paleis op de Dam. Hij werd toen genomineerd als aanstormend talent, maar gezien zijn houding is hij nooit echt doorgebroken. Wel trakteerde hij zijn dierbare vrienden en familie zo af en toe op een schitterend werk en was dan ook blij dat hij de ander gelukkig kon maken met zijn schilderkunst.
Op 12 april 2014 is hij dood aangetroffen in een natuurgebied te Oisterwijk. Al snel bleek dat het om zelfdoding ging. Gijs wist niet om te gaan met de vele veranderingen in de wereld, vooral de technologische ontwikkelingen waren voor hem een doorn in het oog. Hij wilde een mooie eerlijke wereld waar "de Mens" een middelpunt in zou zijn.
Gijs van den Elshout was een echte Brabander die hield van het kleine geluk voor een ander maar daarbij zichzelf vergat.
Denk je aan zelfmoord, maak je je zorgen om iemand in je omgeving of heb je andere vragen over zelfmoord? Praten helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of via de telefoon op 113 of 0800-0113.
Bronnen
www.schilderijengijs.nl (stand op 23 januari 2020)
Bol, S., en C. Kops, Oosterhout in de tweede wereldoorlog, Oosterhout, 2012.
Familie-archief van den Elshout
Jansen, B., De Bosbloem, een leven voor kunst, Gijs van den Elshout, Zelhem, 2018.
Post NL Personeelsdossier
Schaakvereniging de Stukkenjagers, in memoriam.
Stichting “Carre” Ateliers Tilburg.
Woningbouwvereniging Tiwos