Er worden op Strijp-S al lang geen radio’s, televisies of cd-spelers meer gemaakt omdat Philips uit het gebied vertrokken is. De Eindhovenaren hebben zich vervolgens deze plek in de stad toegeëigend met een opvallende gretigheid, alsof ze na de jarenlange ontoegankelijkheid van het gebied alsnog iets moesten inhalen.
Zij hebben het getransformeerd tot 'de plek waar je moet zijn', om er te wonen, om er te werken, inkopen te doen en om uit te gaan. Strijp-S, eigenlijk meer een industrieel landschap dan zomaar een fabrieksterrein, was alleen al door zijn omvang een stedenbouwkundige uitdaging van de eerste orde. Je vindt er naast nieuwbouw ook de monumentale fabrieksgebouwen van Philips, zo wezenlijk voor de geschiedenis en de identiteit van Eindhoven. Deze gebouwen vormen het hart van deze nieuwe stadswijk en blijven het gezicht ervan bepalen.
Strijp-S in 1979. (Foto: Hans Aarts, 1979, Wikimedia Commons) 
Het eerste Philipsgebouw dat hier verrees was het natuurkundig laboratorium uit 1922, het Natlab dat mede aan de basis stond van de explosieve groei van het bedrijf. Daarna volgden de fabrieksgebouwen uit 1927, 1929 en 1930 die samen de karakteristieke Hoge Rug vormen. Hier werden de radio’s, de televisies en andere apparaten bij miljoenen geassembleerd. Dan het Klokgebouw uit 1928 waar bakeliet werd gemaakt voor radio’s, het Ketelhuis en de Machinekamer uit 1929, die aan het hele complex perslucht en elektriciteit leverden, en ten slotte het Veemgebouw, een reusachtig magazijn uit 1942. Tussen deze gebouwen door loopt de Torenallee, een brede boulevard die naar het schijnt is aangelegd als onderdeel van een reusachtige zichtlijn dwars door Eindhoven, om ervoor te zorgen dat Frits Philips (1905-2005) vanaf het balkon van zijn landhuis De Wielewaal aan de Oirschotsedijk een vrije blik behield op de Philips lichttoren aan de Emmasingel.
Het Natlab in Eindhoven. (Foto: Johan Bakker, 2017, Wikimedia Commons)
De wat rauwe, industriële uitstraling van Strijp-S en van deze gebouwen afzonderlijk geeft extra reliëf aan het hoogstedelijke en eigentijdse karakter van het gebied. Het industriële verleden wordt niet verdonkeremaand maar juist ingezet voor de eigenheid van de nieuwe wijk. Zo is de leidingstraat, dat wil zeggen het voormalige buizensysteem voor energie dat hoog boven de grond het gebied doorkruist en diverse gebouwen met elkaar verbindt, behouden. Begroeid met klimplanten en voorzien van experimentele verlichting biedt het intimiteit te midden van de hoogbouw.
De leidingstraat op Strijp-S. (Foto: Edwin Hoek, 2015, Wikimedia Commons)
De industriële architectuur en de creatieve bedrijfjes, loftwoningen, stedelijke recreatiefuncties, winkels en horeca met bijzondere concepten en ten slotte de activiteiten die er plaatsvinden zoals Glow en Dutch Design Week sluiten aan bij de traditie van moderniteit die Eindhoven al vele decennia koestert.
Bronnen
Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.
Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 270.