42. kraaselier

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Adri Hoppenbrouwers uit Zundert

Ik hem wel ies aon d’n jeene oef d’n aandre gevrooge of ze wiese wad ’n labbeke zuut is.Niemand wies ’t en dad hoi ik wel gedocht want ik hem da wel ies mjeer gevraogd ien jeen of aandre kwis. Mar gin mees wies ’t toen wook nie.

Zou oos moeder mèèn iedere kjeer , a'k om vies moes, vurde gek g’howen hemme. Ik hem ’t ies utgevoogeld hoe da nou mee dieje vies zaot. Ik kwaom 'r aachter da labbeke zuut gewoojn ne panharieng ies. Ne panharing ies ommes gruun. Da wul zegge da tie nie gezouten ies of gepeekeld.

Die ies dus zuut mee zonder sûiker. En da labbeke ies netuurlijk vies zonder kop. Zeg mar gefileerd. En wa krèède dan?? Labbeke zuut!!

Dieje vies moes ik vrijdags bij de Sèèt gon haole en Lie die holp m'n aaltij. Lie spraok m'n aaltij aon mee Adje Bels.

“En Adje Bels zeg 't ies.” Ik hoi 'r toch al n’n heekel aon as ze me zo noemde en dan moes ik wook nog om ‘labbeke zuut’ vraoge?   mar daor pasten ik toch vur.

Ze verkochte wook friet. Friet van de Sèèt.

En lekker dat die was...lekker! Ik pruuf nog aaltij ’t jeeste zakske friet. Zo lekker hem ik 'm nwooit mir g’eete. Wook nie toen ik 'm zelf bakte. Mar ien de week verkochte ze wook vies. Ik hoefde mar om de vjeertien daoge te gaon want wij hoie nog ne viesboer en da waor ‘de sok’. Z’n vrouw waor Clemaas , Clem van de sok. Zij was ’n Belze en nou, sewèèl ik on heur dèènk gaot 'r bij mijn ’n liechjen op.

’t Kan goêd zen da dieje naom , labbeke zuut, wel ies van heur afkomstieg waor. En da aljeen ien Bels gezeed wier.

Nou ik dèènk da'k ’t weet ies ’t vur mèèn afgedaon en maauw ik 'r nie mjeer oover. ( ik whoor jullie al zuchte : ‘gelukkig’) Da we de vies bij twee tefrente viesboere kochte waor jheel gewoojn.

We hoie wook twee of drie slachters, slaogers wel te verstaon. Wel vier bakkers en nog ’n paor melkboere en dan nog ’n paor wienkeliers vur de weekelijkse bodschappe.

Die kwaome jeest vèèle. Da deeje de slaogers wook. En dan brochte ze ’t wook nog thûis. ’t Wier mee ’n bakske koffie of iets straffers aon de kêuketaofel afgereekend. Ge hoefde dan wel nie van huis om oew bodschappe te doên mar op deeze menier gong 'r toch wook veul tèèd ien zitte.

Mar ja da waor nou jeenmaol ’n durpse gewoojnte. Ieder ’t zèène gunne. Da waor wook zo a ge iets van kljeere moest hemme. Ge gong de wienkel nie ûit mee leege haande wur. Wa zouwe ze 'r wel nie van zegge en trouwes die meese moese toch wook durre botterham verdiêne.

O ja, mee ellegoêd kwaome ze wook al laast de deur. En van tèèd tot tèèd zaogde wook nog ne kraaselier.

Ja en da kwaom allemaol aachterom. Ge wit toch wel waor addet kermies ies?

Sjust ja , Aachterom. En dus wook vur dieje kraaselier.

Als je weet wat kraaselier betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 30 september inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Marja voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.

Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.

 

Oplossing:

Marskramer is de betekenis van dit prachtige woord. Het wordt gebruikt voor iemand die zich erg moet inspannen om rond te komen, die moet zwoegen. Het woord is afgeleid van het werkwoord krasselen en dat betekent slaven, zwoegen, peuteren: veel moeite doen dus. Het geeft aan dat marskramer vroeger bepaald niet een beroep was waarmee je gemakkelijk veel geld kon verdienen.