Tosca van der Weerden over Anna Terruwe

Moodboard Tosca van der Weerden

Moodboard Anna Terruwe (Bron: Tosca van der Weerden).

Voor het project 'Goud van Brabant' zijn Brabantse creatievelingen aan de slag gegaan om verhalen van vroeger tot leven te wekken in een filmpje. Zo ook Tosca van van der Weerden, die een animatie heeft gemaakt over psychiater Anna Terruwe (1911-2004).

Tosca verteld over haar project dat ze maakte voor het item Creatief Talent: "Naast mijn bed staat het boek ‘Good night stories for rebel girls’. In dat boek staan honderd vrouwen die een impact hebben gehad in de wereld. De volgende vraag kwam dan ook al snel in me naar boven borrelen: Is er ooit een Brabantse vrouw geweest die een impact heeft gehad op hoe we nu leven?

Na wat te hebben gezocht op internet, kwam ik eigenlijk maar een goede kandidaat tegen om een animatie over te maken, en dat is psychiater Anna Terruwe. Geboren in Vierlingsbeek en overleden in Deurne, dus aan haar Brabantse identiteit hoeft niet getwijfeld te worden. Heeft ze de aandacht op zich weten te vestigen? Meer dan haar lief was! Anna was een beroemde psychiater – in ons land de eerste vrouwelijke psychiater met een eigen praktijk – die in de vorige eeuw veel stof heeft doen opwaaien. Hoewel zij zelf zeer katholiek was, kwam ze door haar theorieën regelmatig in botsing met de katholieke kerk. Door toedoen van kardinaal Bernard Alfrink werd ze echter gerehabiliteerd en ze is meerdere malen op privé-audiëntie bij de paus geweest. Haar ideeën werden over de wereld verspreid en na haar overlijden prees het Vaticaanse dagblad Osservatore Romano de Brabantse zenuwarts.

Beeld Anna Terruwe

(Foto: Woorden Spoon, 2018, Wikimedia Commons)

De grootste bekendheid verwierf Terruwe vanaf het begin van de jaren '70 met haar bevestigingsleer. Deze vloeide voort uit haar publicatie 'De frustratieneurose' uit 1962. Daarin stelde zij dat, wanneer een kind wordt gefrustreerd in zijn natuurlijke verlangen naar bescherming en tederheid, naar ‘bevestiging van zijn bestaan’, er in het gevoelsleven fundamentele onrust, onzekerheid en onbevredigdheid kunnen ontstaan.

Hoewel Anna Terruwe dus duidelijk wel bekend is, kende ik (en samen met mij veel andere jongeren) haar niet. Anna Terruwe was een van die zeldzame mensen die volledig op zichzelf lijken te staan. Ze was een vrouw in bolwerken van mannen, zowel in de wetenschap als in de Rooms-Katholieke kerk. Ze was een gedreven psychiater die al vroeg haar eigen positie koos in de nieuwe geesteswetenschap van de psychologie. En ze was een zeer traditionele katholiek, die zich verzette tegen de krampachtige ontkenning van seksualiteit in haar kerk. Ik vind het heel belangrijk dat jonge vrouwen zoals ik, maar ook tieners en kinderen van nu meer leren over vrouwen uit de geschiedenis. Als je de geschiedenisboeken op de middelbare school leest merk je dat de mannelijke karakters de rode draad vastleggen. Je zou bijna vergeten dat er ook vrouwen zijn geweest die een grote impact hebben gehad."

Kijk voor meer informatie over Goud van Brabant op de projectpagina