31. lulmuts

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Johan Biemans

“Wa hedde nou toch wir vur ’n dink in ‘w hand? “ vroeg dieje mens, die toen strak aachterum kwomp um de krant van giestere trug te brenge. Ik zeg: “O, dä’s m’n loep, want ik zit krèk èfkes ’n bisje te bekééke. Kèk dees bisje”. Want ik hoj mi m’nen ellentriese vliejgevanger wir iejt gevange dä tegen de gaos van de aachterdeur zaot.

En ge léést tegeworrig nog al ’s in de krant, of ze hebben ‘t ‘r over op den tillevizie dä-t-‘r nog mär zo wèinig bisjes zitten in de netuur, van diej insèkte zogezeed. Want de meeskes diej hebben ôk al vôrt gi voejer genôg mir vur hun jong meeskes.

“Nou ge ’t zegt”, zee dieje mens. “Dä heb ik ôk al gemorreken aon m’n autorùit, vergeleke bé enkelde jaore geleje. Toen mos ik m’n autorùit geregeld aafpoetse, van al diej vùilighè.”

Ik zee: “Hier kèkt mär ’s dur m’n loep ne dees bisje. As ge kèkt, dan wete gewoan nie wa ge zie. ’t Is mär e niejtig bisje, mär wel mee alles d’r op en alles d’r aon. Diej zes pôtjes en diej vleugeljes. Mee ’t bloate oag zoode ’t nie ens kanne ziejn.“

Ik zeg: „Ik mèèn te ziejn, dä ’t bisje nog lééft, dan zal ik ’t dalijk bùite mär los laote. Meskien dät-‘r een of ander veugeltje nog iejt aon hi.”

Hij laachde me ùit, want hij is geleùf ik nie zo vur dä maljeu, aon z’ne praot te hurre. Want hij zee ôk nog: “Legt ‘s ‘nne gulde onder ‘w loep, meskien ziede dan äs ge kèkt wel ‘nne riksdaolder.”

“Nou gaoj ik gaùw ne haus”, zee ie, want ik moet de spreùwe nog ùit m’ne keerzenboam eweg jaoge.”

Ik zee: “Dan weet ik goeie raod. Hangt mär ’n plaot in oewe keerzenboam, en d’r moete opskrééve: PAS OP VUR DEN HOND. En wa wellicht nog méér aafduu, äs ge d’r opskrééft: PAS OP VUR ONS VROUW. En äs oewe keerzenboam dä zèllef kan lééze, dan wed ik dät-‘r ’t kommend jaor nie één keers mir aon oewen boam kömt.”

Dä sloeg ôk nerregend op, dä begrèpte wel. Hij wél… mee z’ne gulde, en mee z’ne riksdaolder onder m’n loep. Want toen ie eweg wos toen zee ik nog tege m’n aaige: “Wa is ‘t me toch ’n ... lulmuts.

Als je weet wat lulmuts betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 17 juni inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Johan Biemans voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.

 

De oplossing is:

Een lulmuts is een zeveraar of ouwehoer, iemand die veel kletst en bovendien daarbij een hoop onzin kan vertellen. In lulmuts zit het werkwoord lullen, dat kletsen betekent. Vroeger betekende het murmelen en neuriën en het zit ook in het Engelse lullaby, voor een slaapliedje voor kinderen. Het tweede deel, muts, is natuurlijk eigenlijk een hoofddeksel maar ook een van de vele namen van de vagina en zodoende als spotnaam ook in gebruik geraakt voor een domme vrouw en vervolgens voor een stommeling in het algemeen, dus ook voor een man.

Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.