23. errebeezie

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Jan Luysterburg uit Hoogerheide

In Zwèèndrecht woonde ’n woomzeggertje van mèèn en da was ’n slim manneke. IJ was nog mar vier jaor, mar toch ad ie de jirste begiensele van ’t leeze al gèèf onder de knie. Da kwaam vurral dur z’n oopa, die in ’t Braobaanse Woogeraaje woonde. Daor moog ie gereegeld gaon loozjeere, wa t’ie netuurlek mar al te gèère deej. D’r was mar jin dienk vremd. Oopa protte plat Woosdrechs en da was jeel aanders as ’t taoltje da zöllie vaoder en moeder sprooke.

Die klèène kon oopa’s d’n jeele dag bizzeg ouwe. Ellepe in de tuin. Ellepe meej de voogels voere in de vollejèère. Ellepe meej proppe zoeke n’in ’t bos. En as oopa z’ne boek meej puuzels pakte, dan ad ie jillemaol z’ne slienger, want dan kon ie laote zien en woore oew goed ie al kon leeze. IJ wees de letters aon in oopa’s boek.

’Dees is de oo van oopa. Dees is de tee van taante Sjan. Dees is de jee van oome Jan. En dees is de er van … errebeezie.’

 

Als je weet wat errebeezie betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 22 april inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Jan voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.

 

De oplossing van deze opgave is:

Een errebeezie is een aardbei. Het woord is, net als het Nederlandse woord, eigenlijk aard-bes. Erre in errebezie is dus de dialectuitspraak van aarde, omdat de aardbei laag bij de grond groeit i.t.t. andere bessen. Het tweede deel, beezie en bei, is bes. De woordvormen bes en bezie zijn de oude Nederlandse woorden, en het woord bei, dat ook al lang in het Nederlands voorkomt, is geleend van het Frans, baie.

Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.