Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal van Johan Biemans uit Bergeijk
Heb ik ijlie wel ’s verteld, dä oame Willem lid van ’t zangkoor is? Dä herekoor, dä laustert ne de naom Jubilate Deo, dä’s dan Latijn. Mär wa dä ommel betekent, da moete mär ’s aon de pestoor vraoge. Meskien dä oame Willem dä zèllef ôk wel weet. Ik kan ’t ‘m wel ’s vraogen äs ik ‘m irdaogs ziej.
Oame Willem is ‘nne mens van één en al meziek. Ge kant ‘r nie komme of z’ne radio sti aon, mistal nogal hard. En hij is ôk al rùim firtig jaor bé de härmeniej, äs donateur, geleùf ik. Hij moet vruger ôk al bé e jongeskoor geweest zèn. Hij wos toen sopraan, vertelt ie ältij. En hij kos zó hôg zinge, dä den dirigènt zee, dä ’t z’ne nachtegaol wos. As ge ‘m moet geleùve.
Mär toen ie zo’ne galleper wos van e jaor of dèrtiejn, virtiejn, toen krig ie den baord in de kéél. Toen mos ie ‘r mee ophoùwe, wat-t-ie hil èrreg gevonden hi, want hij dee dä toch zo géér. Mär jä, mee diejen baord in de kéél. Dä krijde op dieje lééftij. D’r kande niks aon doewn.
Wa jaore laoter, toen ie veuraon in de twintig wos, moch ie al bé dä herekoor, wor ie nog ältij bé is. Nou is ie d’r enne van de oudste, en ze zèn nog mee z’n virtiejne äs ze d’r ommel zèn. Ze zingen ôk nog dä gregorriaans, zoäs ze da noeme. Hij hi al ’n medollie gekrege van Sint Gregorius toen ie ‘r vijftig jaor bé wos. Zoo dä dan ’n goùwe medollie geweest kanne zèn. Hij draogt ôk e spèldje op z’n sondags pak, heb ik wel ’s geziejn.
Mee z’n hoage stem hit-ie dan ôk ältij äs tenoor gezonge. Mär nou die mannen ommel al in… of al tegen de taagentig zèn, nou kréégen ze vôrt ‘nne grijzen baord in de kéél. “En dan klinkt ‘w stem onderhand vôrt ’n bitje schor, äs ’n rasp”, hurde-n-ik ‘m pas vertelle. “En”, zuchtte-n-ie ‘r aachteraon, “äs ‘w dan dijst’gs ’s-aoves onderhallef uur gerippeteerd hebben in de kerrek, dan zijde vôrt olling t’aane.
Als je weet wat olling t'aane betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 11 februari inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Johan voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
De oplossing van deze opgave is:
Olling t’aane betekent helemaal ten einde. Het kan helemaal aan het einde van de weg of helemaal aan het einde van de wereld betekenen. In dit verhaal betekent olling t’aane zijn helemaal aan het einde van je adem zijn, met andere woorden uitgeput of doodmoe zijn.
In deze zegswijze zitten twee interessante dialectkenmerken: het woord olling is ‘helemaal’, en kwam vroeger als aling ook voor in het Nederlands, en t’aane is het woord einde met een t van het woordje te ervoor, te einde, en dat wil zeggen ‘aan het einde’.
Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.