Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal door Jan Luysterburg uit Hoogerheide
Ik weet netuurlek nie oe jöllie woone, in wa vur uis, mar wij woonde vroeger in ’n klèèn arrebaajersöske. Aon d’n jeene kaant adde de vurkaomer, waor we bekaant nwoot zaate, balleve a t’r wooge vieziete was. Wel waore d’r in die kaomer twij bedsteeje, meej daortusse de spin en ’t trapke naor de kelder.
Naost die mwooie kaomer adde me de woonkeuke. Daor wier in geleefd, want daor aate me, daor poetste me de schoene, daor gienge me saoterdas in de tèèl en daor lösterde we naor de raodiejoow. Daornaost was de slopkaomer van oos vaoder en oos moeder.
De n’elleft van ’t uis was besteejd aon de baajkeuke en de stal. Daor wier gekokt en gewasse, mar daor was ok ’t vaarekeskot en ’t koolekot. En de trap naor ’t zolder.
Oos uis ad drie buitedeure. Die naor de mwooie kaomer stong aon de straotkaant en die gieng bekaant nwoot oope. Vanuit de woonkeuke konne me dur de aachterdeur naor buite, nor d’n of. Mar daor kwaame ok de bakker, de mellekboer, de postbwooje en ’t bezoek dur naor binne.
De derde deur gieng van de stal naor buite. En onder die deur zaat ‘n … moozegat.
Als jij weet wat moozegat betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 10 december inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek over of een cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Jan Luysterburg voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
- Radio SIRIS in Asten en Someren : zondagmiddag tussen 12-13. Programma: Brabants Bont, presentator Piet Meeuws.
De oplossing van deze opgave is:
Moozegat is de opening onderaan de muur of in de drempel onder de deur, waarlangs het schoonmaakwater naar buiten kon stromen. Meestal werd dat water dan via een gootje naar een sterfput oftewel bezinkput geleid. Interessant is het woord moos dat in moozegat zit. Oorspronkelijk betekent moos ‘modder, slijk’. Vandaaruit is het ook ‘moeras’ en ‘vuil water’ gaan betekenen. Die betekenis van vuil water zit ook in moozegat. En vervolgens is moos ook nog ‘bijkeuken’ gaan betekenen omdat daar werd gespoeld en afgewassen.
Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.