Voorbeeld doet volgen
Het religieus erfgoed in het centrum van Oudenbosch illustreert vooral de toenemende focus op Rome en de Paus. Het duidelijkste voorbeeld van deze trend is de Basiliek van de Heiligen Agatha en Barbara, ontworpen door de architect Pierre Cuypers (1827-1921). De kerk zelf is een verkleinde kopie van de Sint Pieter, inclusief kopieën van de Pieta van Michelangelo en de baldakijn van Bernini, met een façade die een rechtstreekse (tevens verkleinde) kopie is van de gevel van de Jan van Lateranen te Rome.
Luchtfoto van de Basiliek van de Heiligen Agatha en Barbara in Oudenbosch in de jaren '20. Foto: (Nederlands Instituut voor Militaire Historie, Technische Dienst Luchtvaartafdeeling)
Saint Louis
Naast een sterke hang naar Rome waren ook de ontwikkelingen in het katholiek onderwijs letterlijk beeldbepalend voor Oudenbosch, met de oprichting van katholieke internaten. In 1840 werd de Congregatie der Broeders van Oudenbosch in Oudenbosch gesticht, die het opvallende gebouwencomplex van Saint Louis liet bouwen in 1865-1866. Het complex, waar onder meer een jongensinternaat huisvestte, staat aan een langgerekt plein dat leidt naar de bij het complex behorende kapel. De kapel heeft, net als de Basiliek, een front naar de Jan van Lateranen en is in neobarokke stijl gebouwd met onder meer monumentaal stucwerk en cassetteversieringen.
Sint Anna
Ook het klooster Sint Anna getuigt van de Roomse opleving in Brabant. Dit voormalige vrouwenklooster was gelegen naast de Basiliek van Oudenbosch, waar de zusters zich bezighielden met het geven van onderwijs en met verpleging op lokaal niveau. Om de onderwijstaken goed uit te voeren, was er aan het klooster een school verbonden, alsmede een weeshuis.
Overzicht noordgevel en koorzijde met koepel van de Basiliek van de Heilige Agatha en Barbara. (Foto: Paul van Galen, 2 februari 2011, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Wikimedia Commons)
Herbestemming
Het religieus erfgoed van Oudenbosch kampt, net zoals in veel andere delen van Nederland, met het verlies van de oorspronkelijke functies. Dit heeft ertoe geleid dat een deel van het klooster Sint Anna en het gebouwencomplex Saint Louis inmiddels zijn herbestemd voor (tijdelijke) nieuwe functies, met het oog op het behoud van de gebouwde omgeving maar een eigentijdse en toekomstbestendige invulling.
Bronnen
Bedaf, J., en Den Braber, B., De Basiliek van Oudenbosch, Oudenbosch, 2005.
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, "Monumentnummer: 31937 Bij Markt 32 4731 HP te Oudenbosch", via: https://cultureelerfgoed.nl/monumenten/31937 (stand op 10 juli 2018).
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, "Monumentnummer: 521534 Jezuïetenplein 33 4731 HX te Oudenbosch", via: https://cultureelerfgoed.nl/monumenten/521534 (stand op 10 juli 2018).
Dit artikel is een bewerking van een tekst van M. Schlingmann, zoals eerder gepubliceerd op www.brabantserfgoed.nl