Brabantse kranten

Voorpagina van de Noord-Brabbander op Donderdag 2 april 1829 Brabant-Collectie Tilburg

Voorpagina van de Noord-Brabbander op Donderdag 2 april 1829. (Bron: Brabant-Collectie Tilburg)

Op 2 juli 1771 verscheen het eerste nummer van de vroegste krant van Noord-Brabant, de ’s Hertogenbossche Dinsdagse en Vrijdagse Courant.

Zoals de naam laat zien kwam het blad – letterlijk, want meer dan een tweezijdig bedrukt vel was het niet – twee maal per week uit. Er werden nieuwsberichten gebracht en officiële mededelingen gedaan, maar enige opinie over wat er in de wereld en de regio omging was er niet in te vinden. In feite was dat een keuze voor de bestaande verhoudingen, zoals die ook door de sinds 1791 verschijnende Bredasche Courant werd gemaakt.

Echte kranten in de zin zoals wij die kennen waren deze bladen dan ook niet. Die benaming kan pas gegeven worden aan het blad de Noord-Brabander dat voor het eerst verscheen op 2 april 1829. Drijvende kracht achter deze krant was de strijdbare katholiek Hein de Wijs (1775-1854) die zich verzette tegen het beleid van koning Willem I (1772-1843) en zich sterk maakte voor vrijheid van onderwijs, van pers en van meningsuiting. In de politiek nerveuze dagen van de Belgische Opstand overwoog het provinciaal bestuur de krant zelfs te verbieden, maar uiteindelijk werd hij slechts onder censuur gesteld.

Nadat de koning was opgevolgd door zijn zoon Willem II (1792-1849), die de katholieken beter gezind was, liet de Noord-Brabander zijn kritische toon varen en werd uiteindelijk behoudend en gezagsgetrouw.

 

Bronnen

Hollenberg, P., “’s-Hertogenbosch als perscentrum”, in: Pirenne, L., Varia Historica Brabantica IV, ’s-Hertogenbosch, 1975, 165-238.

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, 's-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, 's-Hertogenbosch, 2014, 201.