De klok van de stadskraan in Breda

De stadskraan van Breda

De stadskraan van Breda op een tekening uit het gemeentearchief Breda. (Foto: G. de Hoog, 1906, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Net zoals de meeste handelssteden had Breda al in de middeleeuwen een stadskraan, een reusachtig gevaarte waarmee goederen uit de schepen konden worden gehesen. Zo’n kraan was van vitaal belang voor de handel en de scheepvaart in de stad.

De Bredase kraan stond op de kade van de haven, tussen de Vismarktstraat en de Kraanstraat. De arbeiders die de kraan bedienden, werden net als overal ‘kraankinderen’ genoemd. Gewoonlijk waren het kleine gedrongen mannen die de kraan in een tredmolen met spierkracht in beweging brachten. De leden van het gilde van kraan- en sleeperskinderen waren allen in stadsdienst en hadden het monopolie op het ophijsen van de goederen en het vervoer ervan in de stad.

De middeleeuwse stadskraan van Breda werd in de eerste helft van de achttiende eeuw geheel vervangen en ook deze nieuwere kraan is in 1864 afgebroken. Wel bleef de klok bewaard die bij de stadskraan hing en die werd geluid als er werk was voor de kraankinderen. Hij werd in 1695 gegoten door Paschasius Melliaert.

 

Bronnen

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

Van Uytven, R. (red.), Geschiedenis van Brabant, van het hertogdom tot heden, Zwolle, 2004.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 157.