Brabander worden
2017 was voor mij het jaar dat ik meer uit mijn bubbel wilde treden en actief wilde worden in Brabant. Dat was eigenlijk door de verkiezingen. De sociaaldemocraten hadden meer dan 28 zetels verloren. Toen dacht ik van ‘goh, dat is toch niet echt het Nederland/Eindhoven dat ik heb leren kennen’. Het wordt tijd voor mij om een meer actieve rol te nemen in onze maatschappij. Vooral Chinese Nederlanders hebben altijd een gevoel gekregen van ‘mind your own business’. Het was: ga geneeskunde studeren of bij een restaurant werken, maar ik heb toen ook echt zo gedacht: ik kan wel een jaar meegaan met carnaval. Hoe Nederlands ben je als je niet gewoon het Brabantse toekomst werkt. Als ik toch heb besloten, als niks misgaat wil ik mijn hele leven in Brabant wonen, laat ik dan toch maar onderdeel worden van het echte Brabant.
Een manier om meer daarin te doen was door écht carnaval te gaan vieren. Voor mij betekende dat gewoon carnavalsmuziek gaan leren, de liedjes gaan begrijpen. Vroeger ging ik met internationale studenten op stap, klaar. Maar zingen doe je dan niet. Maar ik wilde dat wel kunnen en weten wat het betekende.
Carnaval
Ik voelde me eerst niet zo lekker. Het was toch winter en ik had toen ook een beetje hoofdpijn. Maar, ’s avonds had ik toch wel heel veel spijt dat ik niet op stap ben gegaan. Ik woon zelf in het centrum, daar hoorde ik op straat dat mensen aan het dansen en kletsen waren. Ik dacht toen, ‘nou Vincent, door een klein beetje hoofdpijn heb je gekozen om zoveel gezelligheid te missen’. Toen heb ik toch maar mijn nette carnavalspak aangetrokken en ben ik naar buiten gegaan.
In Eindhoven heb je een markt, midden in het centrum. Elke keer als er carnaval komt heb je daar een grote tent met heel veel leuke muziek. In eerste instantie heb je toch echt wel een awkward gevoel. Want, je komt dan naar binnen en je hebt dan twee of drie vrienden naast je, maar dat is toch wel ongemakkelijk omdat je niet direct naar de inner-circle kan gaan. Ja, in de loop van de middag kom je een punt tegen waarbij je toevallig in gesprek kan gaan of kan gaan dansen met onbekende mensen. Dan is er een breekpunt van: goh nu ben je meer onderdeel van die sociale ontwikkeling.
Vrienden
Op een andere middag, tijdens carnaval, was ik met een paar vrienden carnaval aan het vieren. Heel veel gezellige mensen natuurlijk. Ik was daar binnen in de tent op de markt en daar heb ik de meeste vrienden in Eindhoven gemaakt. Dan komt er toevallig een groep Nederlandse jongeren voorbij. Die beginnen in eerste instantie Engels met mij te praten, toen heb ik teruggezegd ‘Maat, praat Nederlands met me’. Iedereen ging stuk, want ja een Chinese Brabander die carnaval viert, dat is wel uniek in onze samenleving natuurlijk. Toen zijn we gelijk begonnen met kletsen, verhalen delen, hebben we samen geluncht. En andere dagen ook nog bij diezelfde tent afgesproken. Zo zijn we tot nu toe altijd goede vrienden gebleven. Een man daarvan is zelfs getrouwd, ben daar nog als ‘best man’ geweest. Ik heb toen door carnaval een hele unieke band gemaakt. Door te durven, door een eerste stap te zetten en te reageren met “praat Nederlands met me” hebben we iets heel unieks neergezet.
Het werd voor mij duidelijk dat dit mijn vrienden konden worden wanneer dingen vanzelfsprekend worden, dus zonder te vragen ze je meenemen om te dansen. Huppatee, nu sta jij ook in de rij en doe je mee. Dat kom je eigenlijk alleen maar in Brabant tegen, want in Noord-Holland of boven de rivieren zou je waarschijnlijk meer denken ‘zou die dat wel leuk vinden? Of niet?’ dan moet dat eerst worden gevraagd. Terwijl dat hier eigenlijk weinig of niet gebeurt, hier is het gezellig en doe je gewoon mee. En dat is iets heel moois.
Het moment dat ik de Brabander was
Een andere avond dat jaar ging ik in Den Haag naar een shoarmatent en ik wilde een pizza bestellen. Ik had wel al een paar glaasjes wijn te veel gedronken. Toen vroeg die meneer iets van ‘wil je kippenvlees of kalkoenvlees?’ maar dat had ik niet goed gehoord. Er kwam dus direct uit mijn mond ‘wablieft u?’. Iedereen achter die bar moest daarop lachen. Ze zeiden ‘je komt vast uit Limburg’, nee Brabant, Eindhoven eigenlijk. Nou dat is echt een moment geweest waarop ik mijzelf écht als een Brabander heb gezien. Dat komt door structuren die ik heb meegemaakt in mijn studententijd. Want, een of twee jaar dacht ik dat ik de enige Brabander was op de Haagse Hogechool. Want dan zit je echt tussen Hollanders of misschien Utrechters, maar niemand uit Brabant. Dan ben je met uitspraken zoals “wablieft u?” toch wel uniek in de randstad.
2017 is echt wel een jaar geweest van alles gaat veranderen. De andere was 2011, toen was ik in Nederland gekomen.
Dit verhaal is een van de getuigenissen voorgekomen uit het project Chinese Brabanders in het Brabants Erfgoed. Hiervoor is Mika Kraft met allerlei Brabanders met een Chinese afkomst het gesprek aangegaan, om een verhaal uit hun leven uit te werken tot een artikel op www.brabantserfgoed.nl . Dit project is voortgekomen uit een onderzoeksstage bij Erfgoed Brabant vanuit de studie Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.