Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal van Adri Hoppenbrouwers uit Zundert
Jeeste kemmunie, daor wouw ik ’t ies efkes oover hemme want dad is aon óós nie zomar vorbij gegaon. W’hemme in de femilie wook ne kemmuniekaant g’hat en ze ’k van èèges wook nor de kerk gewiest. ’t Woogtepunt is netuurlijk de kemmunie-utrèèking zelf.
Oos kemmuniekaantje hoi ’t daor èèglijk nie zo op. Z’hoi mee de vuberèèdinge de osties vor tablette ongezien en dan wook nog van die grwoote. Da kon nie aanders zen of die zouwe wook wel hjeel vies smaoke. ’t Waor aachteraf toch meegevalle; “D’r is gin smaok aon” . Ja, en nou zulde wel zegge, “daor edde ze wir,” mar da kemmuniegebeure is nou toch hjeel aanders dan in mèènen tèèd.
Nim nou d'n heiligen hostie. Volges mèèn kan’k er da h‘eilige’ wel aflaote want a’k ze nou te kemmunie zie gaon lèèk ’t wel of ze ne kauwgum in d’re mond emme. Wij mooge daor glad nie mee oos taanden on komme. En ge kreeg die hostie wook nie in oew haand mar op oew tong. Mee dagge wouw slikke schoot ie dan gelèèk teegen oew g’heemelte en kreegd ammel kraampe in oew tong om ’t ’r dan wir af te krèège.
En dan de kedookes die ze sirreworrig krèège. G’oef echt nie mjeer on te komme mee ne kerkboek of ne rwoozekraas of wijwaotersvatje of ’n heilig schilderijke of zo. ’n Deezjeneeke is al jillemaol nie mjeer van deeze tèèd. Ik em ’r mee mèèn kemmunie wel ’n stuk of drie g’at. Ik kan nie zegge of ’k ’r wel zo blij mee waor..
Neeje, ge mot ’t nou mjeer gaon zuuke in kompjoeterspellekes, audioapretuur, discolaampe zon'ne smartphone Ik noem ’t mar ne smartlap en nog mjeer van die dienge waor de jeugd d'r èège tirreworrig mee beezig houdt.
Nie da’k doar iets op teegen hem wor mar ’t ee toch in weeze niks mjeer mee de kemunnie te maoke. Z’hemme vor laoter wook gin blèèvende herinnering mjeer on d’r jeeste kemmunie. Mar ik gelwoof nie da ze daor zo aarg mee in zitte en ik dèènk da ze nou wel veul blijer zen, mee ’t spul da ze krèège, dan wij vroeger mee zo’n deezjeneeke...
Als je weet wat deezjeneeke betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 20 juli inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
’n Deezjeneeke is een botterhammenbordje met een kop-en-schotel: burdje mee ’n kommeke. Daarop stonden heiligenafbeeldingen. Dit drietal stukjes servies werd als cadeau gegeven bij de eerste communie. De naam is afgeleid van het Franse dejeuner, en dat was oorspronkelijk een werkwoord, des-jeûner. Dat is eigenlijk het stoppen van de dag oftewel breek de dag. Het komt van het Latijn disjunare voor de dag breken.