Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal van Johan Biemans uit Bergeijk
‘t is al lank geleeje, ik skat al meer äs fijftig jaor’, dä ons dochtertje nog ne de kleuterskool gonk. Wijlie gonge vruger ne de bewaorskool, toen wijlie äs kijnder vijf en zes jaor wozze.
Op zekeren dag kwomp ons dochterje thaus van de skool en vertelde ze, dä se mee heur klas mee de zuster wozze weze wandele. Gewoan hier flakbé de skool, rond dä plein. ‘t Lavendelplein, dä toen nog gin plantsoewn wos.
Diej van ons zee: “En wa hedde ommel geziejn, en wa hoj de zuster ommel verteld?” De zuster hoj op diej wandeling niks verteld, krig ons vrouw te hurre. ‘s Anderendaogs is diej van ons mee ‘t jonk ne de zuster gegaon. Mär van tevurren hoj diej van ons, soame mee ons dochtertje rond dä plein bé van alles wa d’r in bloei ston, stökskes gezet mee naomkaortjes. K’rtonne kaortjes, mee de naome van al diej bluumkes. Vur de mensen hier wos dä ommel onkrùid, of ‘vùilighèi’, zoäs ze dä noemde, iejt wa overal zogezeed in de weeg ston en umgeskoefeld mos worre.
Veul van diej vùilighèi hoj ‘nne skônne naom, naome diej ôk iejt hon mee veugeltjes. Zegt mär: Raaigerbèkje, Ooievarsbèkje, Vogelmuur en Vogelwikke, Koekoeksbloem, Kivietsbloem, Haonepoat, Dùivekervel, Ganzebloem, Ganzerik. Mär ôk gewoan van de diere, diej alleman kent: Skaopezurring, Péérdebloem, Hondsdraf, Kattekrùid, Leùwenbèkske, Väärkesgras en nog veul meer.
Eigelijk is dä onbedoeld ‘t begien geweest, dä hier in B’rgaaik al in 1964 een van de urste afdelinge van ‘t IVN, van de natuurbeskèèrming wier opgericht. Wijlie hebben dä nog ommel meegemaokt en in 2014 hebbe wijlie d’r ‘t goùwe fist van gevierd. Dä wos hier in de Natuurtùin op ‘t Loo. En ge mag ‘t geleùven of nie, mär deze Natuurtùin is iejt bezunders, ‘t is de aafspiejgeling van ‘t aards paradijs, wezelijk waor. ‘t Is de moewte wärd um d’r ‘s henne te komme kééke. Ge kèkt ‘w oagen ùit!
Toen ik ‘r e-zond’ggemiddeg wir ‘s wos, liejt ik m’n oag vallen op 'ne knorzelbos!
Als je weet wat knorzelbos betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 29 juni inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
'ne knorzelbos is een kruisbessenstruik. Kruisbessen zijn vruchten die in het dialect nogal wat namen kennen: steekebeezies, knuidores, kroesele en knorzele onder andere. Knorzel is trouwens ook in gebruik als woord voor knoest of gewricht. Als naam voor de kruisbes komt knorzel van kroesel en dat verwijst naar het kroezelige schilletje van een kruisbes: daar staan kleine prikkelige haartjes op. En voor een struik zeggen we in het dialect vaak een bos: een braamstruik is in veel Brabantse dialecten bijvoorbeeld een brembos.