Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal van Adri Hoppenbrouwers uit Zundert
De vurige kjeer hoi ik ’t oover de klèènkienders die waore blèève slaope en die nou aon de taofel waore aongeschoove vur ’t onbèèt. 'Wa wulde gij op oew bammeke', vroog ik aon ’s Koentje. 'Ik wil graag boterhammenworst ', oma. ‘Wit ’t zééker?’ vroog ooze Nil. ‘Witte wel waor die van gemaokt wurt?’ Och och, hij kon’t wir nie laote wur. 'Van boterhammen,’ zee ’s Femke trots en blij dasse’t wies. ‘En ik wil graag pindakaas, oma,’ zee ze d’r aachterop. 'En da’s gemokt van ollienótjes zeeker,’ zee ooze Nil.
‘Nee,’ riêpe ze alletwee tegelèèk,’van pinda’s!' Naor ’t ééte naom ooze Nil ze mee nor bûite om de voogeltjes te vóiere. Hij hong hier en daor nog wa vusse vetbollen op.’t Zaod en de resjes van ‘t ééte gwooie w’aaltij in ’n ouwe voogelkwooi die aachter op de waarft staot. ’t Dúrke laote w’oope zoda de voogeltjes vrij ien en ûit kunne vliêge. ‘Ik zal jullie ies laote ziên hoe wij vruger ne mèèrel vienge,’ zee ooze Nil. Hij haolde de koolezééf ùt de schuur, zette die miede op de waarft, lee d’r ’n stukske kèès onder, dee ’n touw on ’n stokske en zette da onder de raand van de zeef. Hij naom ’t end van de touw mee naor de keuke. ‘Nou motte gullie aachter de deur gaon zitte en zo gaauw atter ne mèèrel onder de zééf komt motte on ’t touwke trekke en dan ies de mèèrel gevange.’ Ze zaote mee z’n tweekes aachter de dêur te wochte. Mar ’t duurde vus te lang en ze gaoven ’t touwke mar on mèèn. Ze gonge tilleviesie kèèke en ik moes mar roepe atte vaangst biene waor.
Ooze Nil waor z’n èège on’t schèère dus naom ik de taok mar oover. Ik stong nog mer aamper mee ’t touwke in m’n haande en lot ’r nou toch net ne mèèrel nor de zééf koome gehipt. Ikke n’ien d’n aonslag en ja wur, hij gong onder de zééf. Ik trok mee gaank on ’t touwke en daor laog de voogel…. kaaikepot! Ik hoi te vruug getrokke en de raand van de zééf waor miede op z’n kopke gekomme. Ik gong de kaomer ien om te kèèke of de kienders niks gemaarkt hoie. Da waor gelukkig nie ’t geval.
’k Zou nie geweeten hemme hoe ’k m’n èège hierûit zou motte redde. Oma n'n dierenbeul en aarger nog ’n mwoordenaores. ‘Heb je al ‘n vogeltje gevangen?’ vroog ’sFemke. ‘Nije kiend,’ loog ik en liep mar gauw mee ’n stuk kraant naor ’t ’lèèk’. Mee ’n jheel aokelig gevoêl rolde ik ’t ien de kraant en ’begraofden’ ‘t ien de vullesbak. Toen ik wir ien de kaomer kwaom zee’k teege de kienders da’k ’t èègelijk mar niks von om ’n voogeltje te vange. Voogeltjes motte kunne vliêge. ‘Asse daorvur de kaas krèège,’ docht ik mee veul vruging. Ze waore d’r gluujend mee jeens en dus rûimden ik de zeef wir mar gaauw op en gong efkes naoderhaand de kaomer ien mee vur allebaai 'n fleske kliesjap.
Als je weet wat kliesjap betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 27 april inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
kliesjap is een mooi woord dat vooral in de kindertaal wordt gebruikt. Het betekent dropwater, dat is water waarin drop is opgelost. En om drop in een flesje water op te doen lossen, werd er vaak flink geschud met dat flesje.
Waar komt de naam kliesjap vandaan? Kliesjap is eigenlijk kalissesap, dus sap als aanduiding voor het water waarin iets is opgelost en kalisse voor drop. Kalisse is een verbastering van het Latijnse liquiritia dat ‘zoethoutwortel’ betekent en zoethout is een belangrijk ingrediënt van drop. Liquiritia leidde tot het Engelse licorice dat zowel zoethout als drop betekent en tot het Brabantse kalisse.