Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal van Adri Hoppenbrouwers uit Zundert
De klèènmanne van ooze Ron en z’n vrouwke Marian zouwe bij oos blèève slaope. Ze moese naor ’n fjeesje en da kon wel ’s laot wurre. Ze wiere al op tijd gebrocht zoda ze wook nog konne mee eete. ’k Hoi frietjes gebakke want ’t lèkt wel oef da ’t jeenige ies wasse nog lusse. Oefschwoon ze de rest wook wel eete, al ies ’t mee lange taande. Koentje wouw ne frikkendel en Femke ’n krekètje. Vur ooze Nil en mèèn hoi ‘k ’n lapke bief.
Ooze Nil mot z’ne bief half gebakke. Toen we dus on taofel zaote en ooze Nil de bief aon snee, kwaom ‘r gelèèk al kommetaor van oos Koentje, ‘ Èè bha, daar komt allemaal bloed uit. Ga maar in de keuken eten hoor opa. Ik vind dit veel te vies.’ De kienders praote vloeiend Algemjeen Neederlaas. Nogal te vloeiend naor mèène zien. Ik prebeer ze ’t Zunders bij te brenge dur ’t zelf zo veul meugelijk te praote. Ooze Nil hoi iempesaant z’n vljees in de kêuke gaon snije en ’t op ’n schwoon burd gelééd. ‘Is dat van een koe of van een varken,’ wouw s Femke weete. ‘Di vljees ies van ’n dooie koei,’ antwoordde ooze Nil ‘En ’t ies jheel lekker.’ ‘Ik eet geen vlees van dode beesten,’ zee Koentje vastberaoje en hij trok ’r ’n jeel viês geziecht bij. Hij naom ne flienken hap van z’ne frikkendel. ‘En wa denkte wa ge nou aon ’t ééte zèèd? ‘ vroog ooze Nil. ‘ Nou, gewoon, ’n frikandel.’ ‘En ies da gin vlees van ’n dooi bjeest dan,’ gong ooze Nil d’r teegenien. ‘Nee, die worden in de frikandellenfabriek gemaakt.’ ‘Ja en kroketten in de krokettenfabriek,’ verzeekerde ’s Femke. We liête ze mar zo wèès en zaoge toe hoe ze smaokelijk van d’re dooiebjeestevljees genoote.
Sewèèl keeke ze mee ’n afkeurende blik naor oos burd. Ien zullie wooge waore wij vast en zeeker ’n sórt van kanniebaole. Naor ’t eete deeje we nog ’n spelleke gaanzeburde. Mar da èèndigde mee ’t geblèèt van Koentjes. Hij hoi verloore en volges hum laog dad aon oos omda wij ‘vals speelden’. Ik naom ’m mee naor de kêuke om saome sjukkelaodemelk te maoke. Ik deej de poeier, de sûiker en ’n bietje melk ien de beekers en hij moog ’t durmekaore ruure. ’t Jheele “valsspelen” waor vergeete en eevekes laoter zaote we saome te geniete van ooze zelfgemokte poeiersjeklat. Ooze Nil wou wel ’s weete of zullie wiese waor atte melk vandaon kwaom. ‘Die komt van ’t melkfebriek,’ zee ‘k ‘r mar gaauw boovenop. Ik gaof ooze Nil ’n tjeeke dat ie ’r mar nie op dur moes gaon. God wit, meschien waor melk van ’n koei wook wel iets wa ze teegestong. ‘Drienk ’t nou mar gauw ûit dan kunde lekker gaon slaope.’ Vurda ze gonge slaope moes ik jeest ’n vrhaoltje vertelle. ’k Zaog da Koentje stiekum z’nen dûim in z’ne mond stook en in slaop viêl. Ze sliêpe in ’t staopelbed. Koentje boove en Femke n’onder. Ze hów d’re knuffel steevig teege d’r aon en wook heur woogskes viêle toe.
D’n aander morge laoge ze al om ’n uur of zes tussen oos ien. Mar slaope waor d’r nie mjeer bij. Ze zaote schraailiengs op ooze Nil te sprienge. ‘Ju, ju paard,’ kraaide Femke. ’k Gong mar wèèselijk ’t bed ûit vurda ze mèèn vur jeen of aander rijdier onzaoge.
Als je weet wat wèèselijk betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 16 maart inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
De betekenis van wèèselijk is verstandig en voorzichtig, en het woord is een afleiding van wijs. Wijs is ooit ontstaan uit dezelfde stam als waaruit het woord weten is voortgekomen en dat horen we nog aan de verleden en voltooide tijd-vormen wist en geweest, daarin zit de s die wijs ook nog heeft.