Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.
Verhaal van Johan Biemans uit Bergeijk
Ge kant ‘r de klok op goewd zette, want e paor kirren op ‘nen dag dan gaon mense diej ‘nen hond hebbe, hunnen hond ùitlaote. ‘s Mèrreges rond negen ure, ‘s middegs rond 6 ure, en laoter op den aovend dik tussen hallef ellef en hallef twaalef.
Ik zit dä wel ‘s aaf te kééken äs ik in de kaomer zit. De miste mense hoùwen z’nen hond wel aon de lijn. Want äs er meer hond zèn, diej los loape, dan kréégen ze d’r mär trammelant mee en kannen ze hunnen hond nie mir baos. ‘t Zèn ôk ommel verskillende hond, wor ik dan van denk: den diej past krèk bé dieje mens of bé diej vrouw, lijk diej vrouw mee diej roaze kostskoolpôts, mee dieje poedel.
‘s Aoves heb ik de gewônte, äs ‘t nie te fris is, dä’k dan tussen hallef ellef en ellef ure nog ‘s èfkes wa bùite wandel, rond dä plein. Want vurdä ge ne bed gao, is ‘t gezond um nog èfkes wa beweging te hebben op onzen oùwer, en wa frisse lucht in ‘w longe vur oewe slaop, dä kan gin kaod.
Dan kömt ôk alle aovende dieje mens mee diejen donkeren bril ùit de buurt, diej mee diejen Dùitsen hèrder. En zennen hond lupt ältij tiejn of vijftiejn meter vur húm ùit. En zennen hond, diejen hèrder, hi ältij ‘nne stok of ‘nne klippel tussen z’n tand’. Diej kömt me dä dan ältij èfkes laote ziejn. En dan moete’m ziejn kwispele mee z’ne start! Zoo blèèj äs diejen hond dan toch is, dät-ie mé dä kan laote ziejn. Dan bestùit ik ‘m mär, dät ie toch wir zó skô stuk hout gevonden hi.
Trouwes, al diej ander hond’, diej kenne mé ollemol. Ze kwispelen ollemol äs ze me ziejn. Ik ziej ze géér, diej hond. Mär zèllef hebbe wijlie nôit ginnen hond gehad. Wijlie zèn nie zo hondäächtig. Ge moet d’r tééd vur hebbe. Anders zijde vur ‘nen hond niks wärd. Mee weer en onweer, ge moet ‘r toch mär driej kirren op ‘nen dag mee op stap. En dan mee zo’ pl’stieke zäkske al diej drollen opraope. Diej dan wir in dieje rôjen drollenbak doewn, van de geminte, diej d’r dan vur sti.
Lest kwomp ‘r ‘nne vrimde mens, ik denk hier erregend op vekansie, mee ‘nne brùin-wit-gevlamden hond, enne mee veul lang haor, neffen ons. Dä bist lichtte z’ne poat umhôg en begos tege mennen buxustùin te zaaike, de smèrlap. Ik vroeg vriendelijk aon hum of ie dä nie woo doewn. En dieje mens trok me toch ‘n skeur ope! Dä’k toch ùit m’ne slof skoat en zeej: “Mär mens, dan hoefde toch zeker nie zo tege me te bakkeze!”
Als je weet wat bakkeze betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 2 december inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.
Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:
- Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
- HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
- Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.
Bakkeze is een grote bek geven, dus flink tekeer gaan. Het is een werkwoord dat is afgeleid van bakkes, voor mond, maar vooral grote mond. Bakkes is eigenlijk bak-huis. Het eerste deel is het oude woord backe voor ‘wang of kaak’. Dat kennen we nu alleen nog in kinnebak en bakkebaard. Het tweede deel van bakkes is zoals gezegd huis in de betekenis van 'omhulsel' of 'kap', zoals dat ook voorkomt in bijvoorbeeld klokhuis, dat klokkentoren betekent maar natuurlijk ook appelkroos en daar is het het omhulsel van de pitten in een appel.