Romeinse vondsten in Brabant binnen PAN

Fibulae (kledingspelden) worden veelvuldig gevonden, maar een tamelijk zeldzame vondst is een fibula met brede voet en glaskogeltjes, die waarschijnlijk in de Morvan in Midden-Frankrijk is vervaardigd. Dit stuk dateert vroeg in de Romeinse tijd (tussen 20 voor en 20 na Chr.) en is gevonden in de gemeente ’s-Hertogenbosch.

Bijzonder is dat de laat-Romeinse tijd goed in de vondsten vertegenwoordigd is. Archeologen vinden niet zo vaak boerderijen uit die tijd, maar losse vondsten worden dus wel gerapporteerd. De gouden kop van een haarnaald dateert uit de late vierde of vijfde eeuw na Chr. en is afkomstig uit de gemeente Altena.

Een ijzeren bijl met de steel er nog in is gevonden in het water van de Lithse Ham (gemeente Oss). Dit is een type bijl dat gebruikt werd in de late derde, vierde of vijfde eeuw na Chr.

Het mooiste wat Brabant te bieden heeftzijn de diverse muntschatten, waarbij grote partijen munten tegelijk zijn ontdekt. Een voorbeeld is een muntschat uit de vroeg-Romeinse tijd: tenminste dertien zilveren munten, denarii genoemd, uit de Romeinse Republiek en vroegste Keizertijd (tot 27 na Chr.) werden niet ver van Eindhoven gevonden. De vraag waarom deze munten op die plaats zijn begraven zal onderzoekers nog wel enige tijd bezighouden.

Deze vondsten zijn geregistreerd binnen het project Portable Antiquities of the Netherlands (PAN). Met dank aan de vinder. Meer over PAN kun je lezen op de website van de Erfgoed Brabant Academie.

Bronnen

Roymans, J., Een cultuurhistorisch verwachtingsmodel voor Brabantse beekdallandschappen: een mogelijke toekomst voor het verleden van de beekdalen, Amsterdam, 2005.

Fontijn, H., Sacrificial Landscapes. Cultural Biographies of Persons, Objects and ‘Natural Places in the Bronze Age of the Southern Netherlands, c. 2300-600 BC, Leiden, 2002. (Analecta Praehistoria Leidensia 33/34).

Böhme, H., Germanische Grabfunde des 4. bis 5. Jahrhunderts zwischen unterer Elbe und Loire: Studien zur Chronologie und Bevölkerungsgeschichte, München, 1974.

Heynowski, R., Nadeln: erkennen, bestimmen, beschreiben, München, 2014.

Feugère, M., Les Fibules en Gaule Méridionale: de la conquête à la fin du Ve s. ap. J.-C., Parijs, 1985.

Heeren, S. e.a., Prehistorische, Romeinse en Middeleeuwse fibulae uit de Lage Landen: beschrijving, analyse en interpretatie van een archeologische vondstcategorie, Amersfoort, 2017.

Gaitzsch, W., Eiserne römische Werkzeuge : Studien zur römischen Werkzeugkunde in Italien und den nördlichen Provinzen des Imperium Romanum / 1., Oxford, 1980.

Nieveler, E., Siegmund, F., "The Merovingian chronology of the Lower Rhine Area: results and problems", in: Pace of Change (jrg. 3, nr. 22).

Weller, U., Äxte und Beile: erkennen, bestimmen, beschreiben, München, 2018.