De brieven van Van Gogh

Brief van Van Gogh uit zijn Brabantse periode met schets. (Bron: Van Gogh Museum)

Brief van Van Gogh uit zijn Brabantse periode met schets. (Bron: Van Gogh Museum)

Behalve zijn kunst heeft Vincent van Gogh nog een andere schat nagelaten, namelijk meer dan achthonderd brieven. De meeste daarvan gericht aan zijn broer Theo.

In zijn brieven deed van Gogh verslag van zijn persoonlijke omstandigheden. Zo kwam zijn zoektocht naar een zinvolle bestemming in het bestaan aan bod, maar ook zijn amoureuze gevoelens voor verscheidene vrouwen of de moeizame relatie met zijn ouders. De brieven, met daarin ook schetsjes en tekeningen, geven vooral ook een fascinerend inzicht in Van Goghs ontwikkeling tot kunstenaar.

Al in 1914 werden de brieven aan Theo nagenoeg volledig gepubliceerd door diens weduwe. Vele edities en selecties zouden volgen, inclusief ook later opgedoken brieven. In 2009 verscheen een ‘definitieve’, wetenschappelijke uitgave in zes delen.

Vele tientallen brieven dateren uit de jaren dat hij in Etten en in Nuenen verbleef. Zowel in deze als in latere brieven heeft Van Gogh herinneringen aan zijn jeugdjaren in Brabant vastgelegd en uiting gegeven aan zijn betrokkenheid bij zijn geboortestreek. Deze betrokkenheid werd wellicht minder werd ingegeven door de werkelijkheid van die dagen dan door hetgeen hij er zocht. Zo blijkt ook uit een bekende passage over ‘het Brabant dat men gedroomd heeft’.

 

Bronnen

Hulsker, J., Van Gogh en zijn weg. Het complete werk, Amsterdam, 1985.

Van Uitert, E. (red.), Van Gogh in Brabant. Schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, Zwolle / ’s-Hertogenbosch, 1987.

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, 's-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. Van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, 's-Hertogenbosch, 2014, 203.