Oosterbeek
Adriana was in 1814 in Oosterhout geboren, maar lang bleef ze niet in Brabant. Circa 1816 vertrok het gezin naar Utrecht en vervolgens naar Amsterdam. Op de tentoonstellingen van levende Meesters in onder meer Amsterdam en Den Haag exposeerde en verkocht zij vanaf 1841 haar werk. In 1845 werd zij erelid van de Koninklijke Academie in Amsterdam en daarnaast trad zij, in navolging van haar zus Elisabeth, in 1855 toe als lid van de Maatschappij Arti et Amicitiae te Amsterdam.
Tentoonstelling van Levende Meesters in Den Haag. (Bron: N.N., 1845, Rijksmuseum Amsterdam)
Na een carrière te hebben gemaakt in Amsterdam vertrok Adriana naar Oosterbeek, waar zij in een kunstenaarskolonie een huis deelde met kunstenares Maria Vos (1824-1906). Vanuit Oosterbeek bleef Adriana, samen met Maria, zeer betrokken bij de kunstwereld: ze exposeerden op nationale en internationale tentoonstellingen en schilderden tevens op bestelling. Daarnaast doceerde Adriana vanuit haar huis tekenen en schilderen aan onder meer Anna Abrahams, in wier bloemstillevens overeenkomsten kunnen worden gevonden met de schilderijen van Haanen. Dat haar bestaan in Oosterbeek haar geen windeieren legde, kan men afleiden aan de bouw van de Villa Grada in 1870, waarin Adriana tot haar dood met Vos bleef wonen.
Genre
Het genre van de schilderijen van Adriana Haanen zijn met name stillevens met bloemen en fruit, al dan niet met enkele jachtattributen. Haar vroegste werk is traditioneel van opzet: fraai opgemaakte vazen op een marmeren blad en een fijne, lineaire manier van schilderen.
Al tijdens haar leven konden haar schilderstijl en de onderwerpen die ze afbeeldde op waardering rekenen. Zo stelde haar tijdgenoot Christiaan Kramm dat haar schilderkunst “[…] bevallig en van eene uitvoerige, malsche behandeling” getuigde en werden haar werken onder meer aangekocht door Willem II en Johannes Kneppelhout.
Na 1860 ontwikkelde zij een geheel eigen stijl, wat losser van toets. De beste werken die zij daarin vervaardigde laten bloemen zien die niet in een vaas staan maar enigszins nonchalant bijeen liggen, op een stenen blad, of gewoon in een rieten mand op de grond. Het is ook één van de schilderijen uit deze periode, Julyrozen, dat in 1862 werd bekroond met de gouden medaille op de Amsterdamse tentoonstelling van Levende Meesters.
Bronnen
Huiskamp, M., “Haanen, Adriana Johanna”, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland, http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/AdrianaHaanen (stand op 26 april 2018).