Aangenomen wordt dat het zogenaamde Klein Kasteel van Deurne, ook wel het 'Oud huis' genoemd, tussen 1370 en 1380 werd gebouwd in opdracht van Willem van Doerne, min of meer gelijktijdig met een watermolen, die er in een nieuwere versie (ca. 1630) nog altijd staat.
Ligging
Willem van Doerne (gestorven vóór 1381) had de heerlijkheid Deurne rond 1350 van de hertog van Brabant in leen gekregen. De locatie lag uiterst strategisch op een versmalling in het beekdal en de kruising van de verbindingswegen richting Milheeze en richting Venray, een van de weinige doorgaande wegen rechtstreeks door het Peelmoeras. De kastelen van Deurne, het Groot Kasteel en het Klein Kasteel, zijn tegenover elkaar gesitueerd en slechts gescheiden door een weg. Langs het Klein Kasteel loopt het uit de Peel voorkomend beekje De Vlier, waaraan de watermolen, behorende bij het kasteel, staat.
Architectuur
Op dit moment wordt de naam Klein Kasteel gebruikt om het gehele complex, waar naast de woontoren ook een achttiende-eeuws stalgebouw en een midden negentiende-eeuws woonhuis deel van zijn, aan te duiden. Enkel het middenstuk, de bakstenen toren, dateert uit de veertiende eeuw en vormde toentertijd de woontoren van de heer van Deurne. De toren werd in de zeventiende eeuw grondig verbouwd, maar geeft ondanks diverse aanpassingen nog een idee van de betrekkelijk bescheiden omvang van dit type woonburchten. Een aantal elementen, zoals de Kapelletoren, de centrale schoorsteen en de dakkapel van de woontoren, zijn met de negentiende-eeuwse verbouwing verloren gegaan, maar vastgelegd op een ets van Hendrik Spilman (1721-1784).
Dat de veertiende-eeuwse woontoren binnen het kasteel behouden is gebleven, is waarschijnlijk mede te danken aan het feit dat het door een andere tak van de familie van Doerne gebouwde kasteel, het Groot Kasteel genoemd, in de zestiende eeuw de rol van residentie voor de heren van Deurne heeft overgenomen. De noodzaak om toen nog allerlei grootschalige ingrepen te doen aan de woontoren van het Klein Kasteel is toen waarschijnlijk komen te vervallen, waardoor de woontoren min of meer in de originele toestand behouden is gebleven.
Bronnen
Becx, E. e.a., Kastelengids van Noord-Brabant, Utrecht, 1999.