Frans Kops kreeg als schilder met name na 1900 bekendheid, maar veel van zijn werk kan worden geschaard onder de schildertraditie van de 19de-eeuwse kunstenaars. Kops was een leerling van de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten in 's-Hertogenbosch, waar hij onder de kunstenaar P.M. Slager sr zijn vak leerde. In zijn werk is duidelijk de invloed van 19de-eeuwse Belgische schilders herkenbaar. Zij schilderden religieuze voorstellingen in de traditie van de Vlaamse primitieven.
Brugge
De beste leerlingen vande Koninklijke School konden in aanmerking komen voor een studiebeurs, aangeboden door het Broederschap van Sint-Lucas, om zich zo hun studie ook elders voort te zetten. In 1909 vertrok Kops, na toewijzing van deze subsidie, naar Brugge om de schilderkunst van de oude meesters zoals Jan van Eyck te bestuderen en getrouw te leren kopiëren. Uit deze periode stamt een van Kops' meest bekende (gekopieerde) werken, Madonna met kanunnik Joris van der Paele, gebaseerd op een origineel van Jan van Eyck.
In het begin bestond de opdracht van Kops uit slechts het kopiëren van het borstbeeld van Sint-Donatius (herkenbaar aan het rad met de vijf kaarsen), maar in 1910 kreeg hij opdracht om ook de rest van het schilderij na te schilderen. Kops voelde zich kennelijk niet geroepen om het detail van Sint-Donaas nogmaals te schilderen, want in plaats van een volledig nieuw schilderij te maken, incorporeerde hij het kleine schilderij in een nieuw paneel, om vervolgens de rest eromheen te schilderen.
Toch is er geen sprake van een volledig accurate kopie: waar bij het origineel van Van Eyck het kruis van Jezus duidelijk is afgebeeld, valt op de kopie van Kops een stuk doek over het kruis. De reden hiervoor is niet geheel duidelijk: aangenomen wordt dat het een bewuste keuze is van Kops.
De door Kops vervaardigde muurschildering in de Sint-Leonarduskerk (Frans Kops, Taferelen uit het leven van Antonius van Padua, 1906-1910, Muurschildering op doek in de Leonarduskerk in 's-Hertogenbosch)
Beroemdheid kreeg Kops met name door muurschilderingen, die hij aanbracht in kerken en bedrijfsruimten. Met de verregaande ontkerkelijking van Nederland werd een groot aantal van de kerken, waarin zijn schilderingen aanwezig waren, herbestemd of gesloopt. Van de door Kops gemaakte muurschilderingen in de in 1974 afgebroken Sint-Leonarduskerk is fotografische documentatie in zwart-wit bewaard gebleven.
Een aantal van de portretten, stillevens en landschappen van Kops zijn wel bewaard gebleven. Een van zijn bekendere werken is Het atelier van Jeroen Bosch uit 1913, dat zich tegenwoordig in het Noordbrabants Museum bevindt. Het schilderij zelf is in navolging van de Vlaamse primitieven geschilderd, met een aantal gedetailleerde kopiën van het werk van Bosch erin verwerkt. In een aantal van zijn werken heeft Kops de gezichten van notabelen uit 's-Hertogenbosch afgebeeld, als achtergrondfiguren. Door het verloren gaan van een deel van zijn werk, is een deel van dit historische smoelenboek echter niet meer raadpleegbaar.
Bronnen
Molhuysen, H., "Verhalen en legenden: Jezus een jongetje?", Brabants Dagblad (19 november 1987).
Molhuysen, H., "Verhalen en legenden: Keizerlijke Academie", Brabants Dagblad (2 februari 1989).
Van der Bruggen, H., "Het Stads Instituut voor Teeken- en Schilderkunst en de schilder Jan Hendrik van Grootvelt", Bossche Bladen 10 (2008), 38-45.